87- تعجّب مى‌كنم از كسى كه نوميد مى‌شود در حالى كه استغفار با اوست.

88- امام باقر عليه السلام از جدّش اميرمؤمنان على عليه السلام چنين نقل مى‌كند كه فرمود:

در روى زمين دو امان و وسيله نجات از عذاب الهى بود كه يكى از آنها برداشته شد، دوّمى را دريابيد و به آن چنگ زنيد.

امّا امانى كه برداشته شد رسول اللَّه صلى الله عليه و آله بود و امّا امانى كه باقى مانده استغفار است، خداوند تعالى مى‌فرمايد؛ «خداوند آنها را عذاب نمى‌كند تا تو در ميانشان هستى و خداوند آنها را هرگز عذاب نمى‌كند در حالى كه استغفار مى‌كنند». [1] سيّد رضى رحمه الله مى‌گويد: كه اين يك نمونه از بهترين استفاده ها و لطيفترين استنباطها از آيات قرآن است.

89- كسى كه ميان خود و خدا را اصلاح كند، خداوند ميان او و مردم را اصلاح خواهد نمود و كسى كه امر آخرتش را اصلاح كند خدا امر دنيايش را اصلاح خواهد كرد و كسى كه از درون جانش واعظى داشته باشد، خداوند حافظى براى او قرار خواهد داد.

90- فقيه عامل و كامل آن كسى است كه مردم را از رحمت الهى نوميد نكند و از لطف و محبّت او مأيوس نسازد و از نقشه ها و مجازاتهاى غافلگيرانه او ايمن ننمايد.

91- اين قلبها خسته و افسرده مى‌شوند همچون بدنها؛ براى رفع ملالت آنها لطايف حكمت‌آميز زيبا و جالب انتخاب كنيد.

92- پست‌ترين دانشها آن است كه تنها روى زبان متوقّف شود و برترين دانشها آن است كه در اعضا و اركان بدن آشكار گردد.

93- هيچ‌يك از شما نگويد «خداوندا! به تو پناه مى‌برم از امتحان شدن»، زيرا هيچ كس نيست مگر اين كه امتحانى دارد، ولى كسى كه مى‌خواهد به خدا پناه ببرد از امتحانات گمراه كننده به خدا پناه برد، زيرا خداوند سبحان مى‌گويد: «بدانيد كه اموال و اولاد شما مايه امتحان شما هستند». [2] و معناى اين سخن آن است كه خداوند مردم را به اموال و اولادشان آزمايش مى‌كند؛ تا آن كس كه از روزيش خشمگين است از آن كس كه شاكر و راضى است شناخته شود؛ هرچند خداوند سبحان از مردم به خودشان آگاهتر است،

[1]. سوره اعراف، آيه 164.

نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان ؛ ترجمه ؛ ص753

[2]. سوره انفال، آيه 28.