نامه 73

به معاويه‌

امّا بعد! من در اين كه مكرّر گوش به نامه هاى تو فرا داده و پاسخ نوشته‌ام خود را تخطئه و سرزنش مى‌نمايم. در آن هنگام كه تو از من خواسته هايى (همچون حكومت شام) دارى و مرتباً نامه نگارى مى‌كنى، به كسى مى‌مانى كه به خواب سنگينى فرو رفته و خوابهاى دروغينش او را تكذيب مى‌كنند و يا همچون شخص سرگردان و ايستاده‌اى كه ايستادن برايش سخت است و نمى‌داند كه آينده به سود اوست يا به زيانش. گرچه تو آن شخص نيستى، امّا شبيه او هستى.

به خدا سوگند! اگر نبود علاقه به باقى ماندن مؤمنان پاكدل، ضربه هاى كوبنده‌اى از من به تو مى‌رسيد كه استخوانت را خرد و گوشتت را آب كند.

بدان كه شيطان تو را از اين كه به كارهاى خوب بپردازى باز داشته، (و نمى‌گذارد) به اندرزها گوش فرا دهى. سلام بر آنها كه شايسته سلامند!

نامه 74

كه براى قبيله «ربيعه» و «يمن» تنظيم فرموده و از خط «هشام‌بن كلبى» نقل شده است.

اين پيمانى است كه اهل «يمن» شهريان و بيابان نشينهاى آنها و «ربيعه» اعمّ از شهرنشين و بيابانى بر آن اتّفاق كرده‌اند، كه قانون قرآن را پايبند باشند و به سوى آن دعوت كنند و به آن امر نمايند، و هركس آنها را به قرآن دعوت و امر نمود، به او پاسخ مثبت دهند، آن را به هيچ بهايى نفروشند و چيزى را به جاى آن نپذيرند و متّحد باشند بر ضد كسى كه آن را ترك كند و به مخالفت با آن برخيزند، و ياور يكديگر باشند. همه يك صدا، هرگز پيمان خويش را به خاطر گِله بعضى و يا خشم كسى و يا خوار شمردن و يا دشنام دادن به يكديگر، نشكنند.