«نماز مغرب» را برايشان موقعى انجام دهيد كه روزه دار افطار مى‌كند و حاجى (از عرفات به جانب مشعر الحرام و از آن‌جا) به سوى منى‌ حركت مى‌كند و «نماز عشا» را از هنگامى كه شفق پنهان مى‌گردد تا يك ثلث از شب، با آنان انجام دهيد. (و امّا) «نماز صبح» را وقتى بايد برايشان بخوانيد كه شخص مى‌تواند صورت رفيقش را ببيند و او را بشناسد (امّا چگونگى نماز جماعت در زود خواندن و يا طول دادن آن) بايد مانند نمازى باشد كه ناتوانترين مأمومين مى‌تواند بخواند و هرگز فتنه گر مباشيد (كه با طول دادن نماز و دعاهاى آن افراد را بفريبيد).

نامه 53

اين فرمان را امام عليه السلام براى «مالك اشتر نخعى» به هنگامى كه او را فرماندار «مصر» قرار داد نوشته است، و اين زمانى بود كه وضع زمامدار مصر «محمد بن ابوبكر» درهم ريخته و متزلزل شده بود.

اين فرمان از طولانى‌ترين و جامع‌ترين فرمانهاى امام عليه السلام مى‌باشد.

بسم الله الرحمن الرحيم‌

اين دستورى است كه بنده خدا على اميرمؤمنان به «مالك بن حارث اشتر» در فرمانش به او صادر فرموده است، و اين فرمان را هنگامى نوشت كه وى را زمامدار و والى كشور مصر قرار داد تا مالياتهاى آن سرزمين را جمع آورى كند، با دشمنان آن كشور بجنگد، به اصلاح اهل آن همّت گمارد و به عمران و آبادى شهرها، قصبات و روستاها و قريه‌هاى آن بپردازد.

(نخست) او را به تقوا و ترس از خداوند، ايثار و فداكارى در راه اطاعتش و متابعت از آنچه در كتاب خدا (قرآن) به آن امر شده است، فرمان مى‌دهد: به متابعت اوامرى كه در كتاب الله آمده، فرايض و واجبات و سنّتها، همان دستوراتى كه هيچ كس جز با متابعت آنها روى سعادت نمى‌بيند و جز با انكار و ضايع ساختن آنها در شقاوت و بدبختى واقع نمى‌شود به او فرمان مى‌دهد كه (آيين) خدا را با قلب، دست و زبان يارى كند، چرا كه خداوند متكفّل يارى كسى شده كه او را يارى نمايد و عزّت كسى كه او را عزيز دارد، و نيز به او فرمان مى‌دهد كه خواسته‌هاى نابجاى خود را درهم بشكند، و به هنگام وسوسه‌هاى نفس خويشتن دارى را پيش گيرد زيرا كه «نفس امّاره» همواره انسان را به بدى وادار مى‌كند، مگر آن كه رحمت الهى شامل حال او شود.

اى مالك! بدان من تو را به سوى كشورى فرستادم كه پيش از تو دولتهاى عادل و ستمگرى بر آن حكومت داشتند،