امّا بعد! كسى كه از آنچه به سوى آن در حركت است (قيامت) ترس نداشته باشد، چيزى از پيش براى حفظ خويشتن نمى‌فرستد، بدانيد آنچه به آن مكلّف شده‌ايد كم، امّا ثواب آن بسيار است. اگر براى آنچه خداوند از آن نهى كرده يعنى ستم و دشمنى، «عقاب و كيفرى» وجود نداشت، باز براى درك ثواب در اجتناب از آنها، عذرى باقى نمى‌ماند، خودتان انصاف را نسبت به مردم روا داريد! و در برابر انجام نيازمنديهايشان- كه طبعاً مشكلاتى به همراه دارد- صبر و استقامت به خرج دهيد.

شما خزانه داران رعيت، وكلاى امّت و سفيران ائمّه و پيشوايان هستيد. بر هيچ كس به خاطر نيازمنديش و موقعيّت خود، خشم نگيريد. هيچ كس را از خواسته‌هاى مشروعش باز مداريد، و به خاطر گرفتن خراج از بدهكار، لباس تابستانى يا زمستانى و مركبى كه با آن به كارهايش مى‌رسد و نيز برده‌اش را به فروش نرسانيد، و نيز به خاطر گرفتن درهمى، كسى را تازيانه نزنيد، همچنين براى جمع آورى بيت المال، به مال احدى چه مسلمان و چه غير مسلمانى كه در پناه اسلام است دست نزنيد، مگر اين كه اسب يا اسلحه‌اى باشد كه براى تجاوز به مسلمانها به كار گرفته مى‌شود، چرا كه براى مسلمان درست نيست بگذارد چنين مركب يا اسلحه‌اى در اختيار دشمنان اسلام باشد و در نتيجه آنها نيرومندتر از سپاه اسلام گردند.

از نصيحت و اندرز به خويشتن و از خوشرفتارى با سپاهيان و كمك به رعايا و تقويت دين خداوند خوددارى مكنيد. در راه خداوند آنچه بر شما واجب است انجام دهيد، زيرا كه خداوند از ما و شما خواسته است با كوششهاى خود از او سپاسگزارى كنيم و به مقدار قدرت خود يارى‌اش نماييم؛ در حالى كه هيچ قدرت و نيرويى جز از ناحيه خداوند بزرگ و بلند مرتبه وجود ندارد: وَ لاقُوّةَ الَّا بِاللَّهِ الْعَلِى الْعَظِيمْ.

نامه 52

به فرمانداران شهرها پيرامون اوقات و معناى نماز

امّا بعد! «نماز ظهر» را تا هنگامى كه خورشيد به اندازه طول خوابگاه گوسفندى (از نصف النهار) گذشته باشد با مردم بخوانيد، و «نماز عصر» را هنگامى برايشان به جا آوريد كه خورشيد هنوز كاملًا زنده و قسمتى از روز باقى است، به گونه‌اى كه مى‌توان تا غروب دو فرسخ راه را طى كرد.