پيش از آن‌كه فرصت از دست برود و مايه اندوهت گردد آن را غنيمت بشمار. چنان نيست كه هر كس در جستجو باشد به خواسته‌اش برسد. و هر غايب و پنهانى باز گردد. از موارد فساد، از بين بردن زاد و توشه و تباه ساختن معاد است. هر كارى سرانجامى دارد؛ به زودى آنچه برايت مقدّر شده به تو خواهد رسيد. هر بازرگانى همواره خود را در مخاطره مى‌اندازد (تا نتيجه گيرد). بسيار شده كه سرمايه كم، رشدش از سرمايه زياد بيشتر بوده است! ...

نه در كمك كار پست خيرى وجود دارد و نه در دوست متّهم؛ آن‌گاه كه روزگار در اختيار تو است بهره خود را بگير. هيچ گاه نعمتى را به خاطر اين‌كه بيشتر به دست آورى به خطر مينداز. از سوار شدن بر مركب سركش لجاجت بر حذر باش.

وظيفه تو در برابر دوستان‌

در برابر برادرت اين مطالب را بر خود تحمّل كن؛ به هنگام قطع رابطه از ناحيه او، تو پيوند نما و هنگام قهر و دوريش، لطف و نزديكى. و در برابر بخلش، بذل و بخشش، و در زمان دوريش، نزديكى، به هنگام سختگيريش نرمش، به هنگام جرمش قبول عذر، آن چنان كه گويا تو بنده او هستى، و او صاحب نعمت توست. (امّا) بر حذر باش از اين‌كه آنچه گفته شد در غير محلّش قرار دهى يا درباره كسى كه اهليّت ندارد به انجام رسانى. هرگز دشمن دوست خود را به دوستى مگير! كه با اين‌كار با دوستت به دشمنى بر خاسته‌اى. نصيحت خالصانه خود را براى برادرت مهيّا ساز! خواه نيك باشد يا بد؛ خشم را فرو خور كه من جرعه‌اى شيرين‌تر و خوش سرانجامتر و لذّت بخشتر از آن نديدم. با كسى كه با تو به خشونت رفتار كند نرمى پيش گير، كه به زودى او در برابر تو نرم خواهد شد. با دشمن خود با فضل و كرم رفتار كن، كه در ميان يكى از دو پيروزى شيرين‌ترين را برگزيده‌اى. اگر خواستى پيوند برادرى و رفاقت را ببرى جاى دستى برايش باقى بگذار كه اگر روزى خواست باز گردد و بار ديگر با تو دوست شود، بتواند. كسى كه به تو گمان نيكى برد با (علمت) گمانش را تصديق كن! هيچ گاه به اعتماد رفاقت و يگانگى كه بين تو و برادرت هست، حق او را ضايع مكن! زيرا آن‌كه حقّش را ضايع مى‌كنى با تو برادر نخواهد بود. سعى كن خاندانت بدترين افراد نسبت به تو نباشد. به كسى كه با تو علاقه ندارد علاقه‌مند مباش! نبايد برادرت در قطع پيوند برادرى نيرومندتر از تو در برقرارى پيوند و نه در بدى كردن قويتر از تو در نيكى كردن باشد! ...

ظلم و ستم كسى كه بر تو ستم مى‌كند زياد بر تو گران نيايد چرا كه در حقيقت به زيان خود و سود تو تلاش مى‌كند (و سرانجام بر او پيروز خواهى شد) پاداش كسى كه تو را خوشحال مى‌كند اين نيست كه به او بدى كنى.

نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان ؛ ترجمه ؛ ص631