افعال نيك و كارهاى خوب باشد، همان افعال و امورى كه افراد با شخصيّت و شجاعان خاندان عرب و سران قبايل در آنها برترى مى‌جستند.

يعنى اخلاق پسنديده، انديشه هاى بزرگ، مقامهاى بلند و آثار ستوده (در اينها تعصّب به خرج دهيد) تعصّبهاى شما براى خصلتهاى ارزشمند، حفظ حقوق همسايگان، وفا به پيمانها، اطاعت كردن نيكيها، سرپيچى از تكبّر، جود و بخشش‌داشتن، خوددارى از ستم، وحشت از قتل نفس، انصاف درباره مردم، فرو خوردن خشم و دورى و اجتناب از فساد در زمين باشد.

بنابراين از كيفرهايى كه در اثر كردار بد و كارهاى ناپسند بر امّتهاى پيشين واقع شده بر حذر باشيد و حالات آنها را در خوبيها و سختيها همواره به ياد آريد، نكند شما مانند آنان باشيد.

پس آن‌گاه كه در تفاوت حال آنان به هنگامى كه در خوبى بودند و زمانى كه در شرّ و بدى قرار داشتند، انديشه نموديد به سراغ كارهايى رويد كه موجب عزّت و اقتدار آنان شد، دشمنان را از آنان دور نموده، عافيت و سلامت را براى آنان به ارمغان آورد. نعمت را در اختيارشان قرار داد و باعث كرامت و شخصيّت و پيوند اجتماعى آنان شد، يعنى از تفرقه و پراكندگى اجتناب ورزيدند و بر الفت و همگامى همّت گماشتند و يكديگر را به آن توصيه و تحريص نمودند و از هر كارى كه ستون فقرات آنها را در هم شكست و قدرتشان را سست كرد، اجتناب ورزيد، يعنى از كينه‌هاى درونى، بخل و حسادت و پشت كردن به هم و ايجاد فتور و سستى بين جامعه سخت دورى گزينيد.

در شرح حال مؤمنان پيشين تدبّر كنيد كه در حال آزمايش و امتحان چگونه بودند! آيا بيش از همه، مشكلات بر دوش آنان نبود؟ و آيا بيش از همه مردم در شدّت و زحمت نبودند؟ و آيا از همه جهانيان در تنگناى بيشترى قرار نداشتند؟

فرعونها آنان را برده خويش ساخته بودند و همواره آنها را در بدترين شكنجه‌ها قرار مى‌دادند، تلخيهاى روزگار را به آنها چشاندند و اين وضعيّت همچنان با ذلّت هلاكت و مقهوريت ادامه داشت.

نه‌راهى داشتند كه ازاين وضع سر باز زنند و نه طريقى براى دفاع از خود مى‌يافتند تا آن‌گاه كه خداوند؛ جديّت و استقامت و صبر در برابر ناملايمات به خاطر محبّتش و تحمّل ناراحتيها از خوف و خشيتش را در آنها يافت، در اين موقع از درون حلقه‌هاى تنگ بلا، راه نجاتى برايشان گشود و ذلّت را به عزّت‌