قرآن و احكام دينى‌

هم اكنون كتاب پروردگار شما در ميان شماست، حلال و حرامش آشكار و فريضه‌ها و مستحبّات و ناسخ و منسوخ، و مباح و ممنوع، خاص و عام، پندها و مثلها، مطلقها و محدودها، محكمات و متشابهاتش همه معلوم است؛ مجملات آن به بركت محكمات وآيات روشن، تفسير شده، نكات پيچيده آن (در پرتو آيات ديگر) واضح است و آنچه را كه پيمان معرفت آن از همه گرفته شده، معلوم است.

و نيز آنچه بندگان موظّف به آگاهى از آن نيستند (مانند كنه ذات خدا) آشكار است، قسمتى از احكام در كتاب خدا (براى مدّتى محدود) الزام شده و ناسخ آن در سنّت پيامبر آمده، و بعضى در سنّت واجب شده در حالى كه قبلًا در كتاب خدا (براى مدّت محدودى) ترك آن مجاز بوده، و بعضى در اوقات معيّنى واجب است، در حالى كه وجوب آن در آينده از بين خواهد رفت، محرّمات آن از هم جداست: يك قسمت، گناهان كبيره است كه كيفرش را آتش قرار داده، و قسمتى صغيره است كه غفرانش را براى آن مهيّا ساخته، و برخى انجام كمش مقبول، و مراحل بيشترش در وسعت.

قسمتى از اين خطبه كه در مورد حج بيان فرموده:

حجّ خانه خدا نشانه عظمت اسلام‌

حجّ بيت اللّه الحرام را بر شما واجب كرده، همان خانه‌اى كه آن را قبله مردم قرار داده است كه همچون تشنه كامانى كه به آبگاه مى‌روند، به سوى آن رو مى‌آورند، و همانند كبوتران به آن پناه مى‌برند؛ خداوند آن را مظهر تواضع مردم در برابر عظمتش، و تسليم آنان در مقابل عزّتش قرار داده، و از ميان مخلوقش شنوندگانى را برگزيده كه دعوت او را به سوى اين خانه اجابت كنند، و سخنش را تصديق نمايند، و در مواقف پيامبران قرار گيرند، همچون فرشتگان كه به گِرد عرش مى‌گردند، به گِرد آن طواف كنند، و سودهاى فراوان در اين تجارتخانه عبادت بدست آورند، و به سوى ميعادگاه آمرزشش بشتابند، خداوند متعال اين خانه خود را پرچمى براى اسلام قرار داد و حرم امنى براى پناهندگان به آن. بجا آوردن حجّ را از فرايض شمرده؛ و اداى حقّ آن را واجب كرد، و بر همه شما مقرّر داشت كه به زيارت آن برويد و فرمود: «آن كس كه استطاعت رفتن به خانه خدا داشته باشد، حج بر او فرض است، و آن كس كه كفر ورزد خداوند از همه جهانيان بى نياز است». [1]

[1]. سوره آل عمران، آيه 97.