و هيچ گاه نمى‌تواند باور كند كه اين سخن كسى است كه به هنگام جنگ در درياى لشكر دشمن فرو مى‌رفت و پهلوانان و جنگجويان نيرومند را بر زمين مى‌افكند. و او با اين حال يكى از زهّاد است و يكى از افراد صالح و پاك كه نمونه‌اى برايش پيدا نمى‌توان كرد.

اين است فضايل عجيب و شگفتى‌زا و ويژگيهاى لطيف او كه جمع ميان اضداد كرده است.

بسيار مى‌شد كه من در اين باره با برادران مذاكره مى‌كردم و شگفتى آنها را از اين ويژگى خاص امام عليه السلام بر مى‌انگيختم و راستى اين خود جاى عبرت و شايسته انديشه و فكر است.

اگر در ميان سخنان انتخاب شده لفظ مردد و يا معناى مكررى آمده است عذر من در اين باره اين است كه در روايات مربوط به سخنان امام عليه السلام اختلاف شديدى است گاه سخنى را در روايتى يافتم و همان طور كه بوده آن را نقل كردم. سپس روايت ديگرى به دستم رسيده در همان موضوع، اما با روايت قبل يكسان نبوده، يا به خاطر مطالب بيشترى كه داشته، و يا به خاطر لفظ جالب‌ترى كه در آن به كار رفته، لازم بود آن را نيز بياورم.

اين نيز ممكن است بر اثر طولانى شدن مدت، آنچه در پيش نوشته بودم فراموش شده باشد و قسمتى از آن در اثر سهو نسيان، نه عمداً دوباره آورده شده است.

با اين حال ادعا نمى‌كنم كه من به همه جوانب سخنان امام عليه السلام احاطه پيدا كرده‌ام به طورى كه هيچ كدام از سخنان او از دستم نرفته باشد، بلكه بعيد نمى‌دانم كه آنچه نيافته‌ام بيش از آن باشد كه يافته‌ام و آنچه در اختيارم قرار گرفته است كمتر از آنچه به دستم نيامده.

اما وظيفه من غير از تلاش و كوشش و سعى فراوان براى يافتن اين گمشده‌ها نيست، و از خدا مى‌خواهم در اين راه مرا راهنمايى كند.

بعد از تمام شدن كتاب، چنين ديدم كه نامش را «نَهْجُ الْبَلاغَه» بگذارم زيرا اين كتاب درهاى بلاغت را به روى بيننده مى‌گشايد، و خواسته هايش را به او نزديك مى‌سازد.

اين كتاب هم مورد نياز دانشمند و عالم و هم دانشجو و متعلّم، و خواسته شخص بليغ و زاهد در آن يافت مى‌شود.

در ميان كلمات امام عليه السلام سخنان شگفت انگيزى در مورد توحيد، عدل و تنزيه خداوند از شباهت به خلق مى‌بينيم كه تشنگان را سيراب كرده، وپرده‌ها را از روى تاريكى شبهات برمى‌گيرد.

از خداوند بزرگ توفيق و نگهدارى از لغزش را خواستارم، و نيز مى‌خواهم كه به من در اين راه مقاومت و يارى بخشد و به او پناه مى‌برم، از خطاى فكر پيش از خطاى زبان، و از خطاى سخن، پيش از لغزش قدم؛ او مرا كفايت مى‌كند و بهترين حافظ و ياور است.