شعار ثابت و قطعى انقلاب هاى اسلامى و مردمى بر ضد بنى اميه بود، روى كار آمدند. [1]

مردم مسلمان گمان مى كردند كه چون آن ها به راستى نسبتى با پيامبر صلى الله عليه و آله و سلّم دارند، مى خواهند آيين و سنت او را زنده كنند و مرهمى بر زخم هاى جانكاه دوران بنى اميه بگذارند؛ امّا بنى عباس به سرعت نقاب ها را كنار زدند و هنگامى كه پاى خود را محكم ديدند، همان حكومت خودكامه و استبدادى و خفقان بار بنى اميه را تكرار كردند، و حتى بسيارى از جنايت هاى آن ها از بنى اميه نيز پيشى گرفت!

[2]

[1]. تاريخ التمدن الاسلامى، ج 1، ص 125.

[2]. ستمى كه بنى عباس كردند، هرگز بنى اميه نكردند. يكى از شعرا مى گويد:

به خدا سوگند كه بنى اميه يك دهم ستمى را كه بنى عباس به «علويان» كردند، روا نداشتند (شرح ميميه ابوفراس، ص 119).

به راستى، اشعارى كه شعراى آن زمان سروده اند، آيين تمام نمايى است كه احساس جانكاه يأس و شكست و سرخوردگى آن نسل انقلاب را نشان مى دهد. يكى از شعراى آن زمان به نام ابوعطا افلح بن يسار الندى (م 180 ق) كه عصر امويان و عباسيان را درك كرده، در مقايس اين دو عصر، چنين آرزو مى كند:

اى كاش ظلم بنى مروان بر ما هم چنان ادامه داشت و اى كاش عدل بنى عباس در آتش مى سوخت! (المحاسن و المساوى، ص 246؛ المهديه فى الاسلام، ص 55).

گويند: منصور روزى از دوست دوران كودكى اش عبدالرحمان آفريقايى پرسيد: «كيف سلطانى من سلطان بنى اميه؟».

عبدالرحمان پاسخ داد: «ما رايت فى سلطانهم شيئاً من الجور الا رأيته فى سلطانك»؛ در دوران سلطنت آنان هيچ ستمى نبود كه در سلطنت تو نديده باشم (تاريخ الخلفاء، ص 105)..