و زيباترين و رساترين تعبير همان است كه در شعر منسوب به پيشواى آزادگان اميرمؤمنان على (ع) ديده مى‌شود:

«آيا گمان مى‌كنى ذره كوچكى هستى؟ نه جهان بزرگى در تو، در هم پيچيده شده است!»

امروز در كتاب خانه‌هاى بزرگ دنيا براى اينكه مشكل محل اشغال كتاب، حل شود، طرحى براى استفاده از ميكروفيلم به وجود آمده است كه با استفاده از فيلم‌هاى بسيار بسيار كوچك، كتاب خانه بزرگى را مى‌توان مثلًا در جعبه‌اى جاى داد، و در موقع لزوم فيلم‌ها را با ذره بينهاى مخصوصى بزرگ مى‌كنند و مى‌خوانند.

گويا انسان هم مجموعه ميكروفيلمى است از كتابخانه بزرگ آفرينش، و همين يك افتخار، او را بس است.

اين همانندى جالب، ميان كوچك و بزرگ جهان، با پيشرفت روز افزون علم، روشن‌تر مى‌شود و نمونه‌هاى كوچك‌ترى از آن را در موجودات ديگر جهان نيز مى‌بينيم.

ساختمان حيرت‌انگيز «اتم» ماكتى است از منظومه عظيم شمسى با همان سيارات و همان گردش سرسام آور، و منظومه شمسى به نوبه خود ماكتى است براى ساختمان كهكشان‌ها، و همچنين ساختمان يك سلول كه با ذره بين بايد به تماشاى زيبايى‌هاى آن پرداخت، ماكتى است از ساختمان يك درخت، يك حيوان و يك انسان.

بذر كوچك گل‌ها و سلول زنده‌اى كه در كنار هر هسته‌اى نهفته است، و نطفه كوچكى كه در كنار زرده تخم مرغ آويزان است هر يك نمونه ظريف و زيبايى از يك شاخه گل، يا يك درخت بزرگ ميوه، يا يك‌