نام کتاب : معاد و جهان پس از مرگ نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 226
و دانهها ممكن است در اين جهان چندين مرتبه خاك شوند و باز بصورت نخست
برگردند، فى المثل ميوههاى يك درخت جنگلى پس از رسيدن از شاخه جدا مىشوند، و به
روى خاك مىريزند، سپس مىپوسند و تجزيه مىشوند و به صورت ماده غذايى مؤثرى، از
طريق ريشههاى درخت مجدداً جذب مىشوند، و مسير سابق را طى كرده و باز بصورت
ميوهاى ظاهر مىشوند- اين در حقيقت يك نوع زندگى پس از مرگ و نمونه كوچكى از معاد
است در حالى كه مىدانيم ميوهها و دانهها داراى روح نيستند-.
بنابراين اثبات معاد الزاماً متكى به مسئله اثبات روح نيست- هر چند استقلال
روح با دلايلى كه ذكر شد قطعى است-.
جالب توجه اينكه در آيات قرآن نيز در بحثهاى مربوط به معاد روى مسئله روح و
بقاى آن كمتر تكيه شده است و علت آن ظاهراً همين است كه ما بدون اثبات بقاى روح
نيز مىتوانيم معاد را اثبات كنيم.
بقاى روح در قرآن
اشتباه نشود نمىخواهيم بگوئيم كه قرآن از مسئله روح و بقاى آن سخن به ميان
نياورده است بلكه مىخواهيم بگوئيم اثبات معاد را متكى به آن نكرده است.
در قرآن آيات متعددى وجود دارد كه صريحاً و يا بطور اشاره حكايت از بقاى روح و
استقلال آن و فانى نشدن آن به فناى بدن مىكند.
از جمله: در سوره آل عمران آيه 169 و 170 درباره شهيدان راه خدا چنين
نام کتاب : معاد و جهان پس از مرگ نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 226