منبع ادراكات ما از «حافظه» كمك مى ‌گيرد. در حافظه يك مركز بايگانى از هزاران يا ميليونها پرونده مربوط به اشخاص و حوادث گوناگون وجود دارد. منبع اراكات ما به سرعت پرونده دوستمان را بيرون مى ‌كشد و عكسى را كه دستگاه بينايى مخابره كرده است با عكس و مشخصات پرونده تطبيق مى ‌كند و به اين تربيب مى ‌توانيم دوست خود را بشناسيم.

در اين فرايند چه چيزى به دستگاه ادراكى ما منتقل شده است؟

فقط يك تصوير از دوستمان.

تنها چيزى كه در درون ما هست نقش و تصوير دوست ماست و نه وجود خارجى او. مسلّم است كه وجود خارجى او، بيرون از وجود ماست نه در درون وجود ما.

در واقع آنچه‌ «معلوم اصلى» ماست همان نقش و تصوير اوست. در اينجا وجود خارجى و حقيقى دوستمان يك معلوم ثانوى و «تبعى» (و در اصطلاح بالعرض) محسوب مى ‌شود.

اين نوع علم و ادراك كه از طريق‌ «نقش» و «صورت» حاصل مى ‌گردد، در اصطلاح فلسفه‌ «علم حصولى» 66 نام دارد.

به غير از اين علم حصولى يك نوع علم ديگر نيز وجود دارد و آگاهى انسان منحصر به علم حصولى محض نيست.

قسم ديگرِ آگاهىِ انسان، به عكس علم حصولى است؛ يعنى براى درك حقيقت يك موجود، احتياجى به حاضر شدن نقش و صورت آن موجود در ادراك ما نيست. در اين نوع آگاهى معلوم همان وجود خارجى و حقيقى موجود است به اين معنا كه ادراك بدون واسطه و