منظور از «ولايت تشريعى» همان حاكميت و سرپرستى قانونى و الهى است كه گاه در مقياس محدودى است مانند
ولايت پدر وجد بر طفل صغير، و گاه در مقياس بسيار وسيع و گسترده است، مانند ولايت
حاكم اسلامى بر تمام مسائل مربوط به حكومتو اداره كشور اسلامى كه بحث آن رابه طور
مشروح در جلد دهم پيام قرآن به خواست خدا خواهد آمد.
امّا منظور از «ولايت تكوينى» آن است كه كسى بتواند به فرمان و اذن خداوند در جهان آفرينش و تكوين تصرف كند
و بر خلاف عادت و جريان طبيعى عالم اسباب، حوادثى را به وجود آورد، مثلًا بيمار
غير قابل علاجى را به اذن خدا با نفوذ و سلطهاى كه خداوند در اختيار او گذارده
است شفا دهد، و يا مردگان را زنده كند؛ و كارهاى ديگرى از اين قبيل؛ و هر گونه
تصرف معنوى غير مادى در نفوس و اجسام انسان ها، و جهان طبيعت داخل در اين نوع است.
«ولايت تكوينى» چهار صورت مىتواند داشته باشد كه بعضى قابل قبول و بعضى غير قابل قبول است: