در ظاهر، اين آيات، شرح و توضيحى براى چگونگى نفخ صور ديده نمى‌شود، و در واقع مانند حوادث ديگر مربوط به قيامت تنها شبحى از آن براى ما ترسيم شده است، ولى در احاديث چنانكه خواهد آمد اين مسأله كمى مشروح‌تر بيان شده، هرچند ابهام كلّى آن بر طرف نگشته، و يا صحيح‌تر نمى‌توان ابهام آن را برطرف نمود، چون از اسرار جهان ديگر است و عقل ساكنان دنيا از درك شرح آن عاجز است.

توضيحات‌

1- «نفخ صور» يا فرياد مرگ و حيات چيست؟

مى‌دانيم «نفخ» به معناى دميدن و «صور» به گفته بسيارى از ارباب لغت به معناى شيپور يا شاخ است (شاخ حيوان را خالى مى‌كردند و به صورت شيپور در مى‌آمد، از يك طرف آن را مى‌دميدند و از طرف ديگر صداى بلندى برمى‌خواست).

آيا اين تعبير كنايه‌اى است از فرمان پايان ناگهانى جهان و فرمان آغاز رستاخيز كه از سوى خدا صادر مى‌شود، و تشبيهى است به آنچه در ميان انسان‌ها معمول بوده است كه براى توقف يا حركت لشكر و قافله به وسيله شيپور همه را آگاه مى‌ساختند (البتّه آهنگ شيپور توقف با آهنگ شيپور حركت متفاوت بود).

و هم اكنون نيز در بعضى سربازخانه‌ها معمول است كه در آخر شب شيپور خاموش باش‌ مى‌زنند، و همه موظفند در آن ساعت استراحت كنند، و صبحگاهان‌ شيپور بيدار باش‌ كه همه موظفند از خواب برخيزند و آماده شوند. [1]

يا اين‌كه اين تعبير جنبه كنايى ندارد بلكه واقعاً در شيپور دميده مى‌شود، ولى واضح است آن، يك شيپور عادى نيست، صاعقه و صيحه عظيمى است كه تمام آسمان و زمين را پر مى‌كند و سبب مرگ ناگهانى همه موجودات زنده مى‌شود، و يا همه را به حركت و جنبش در مى‌آورد و سبب حيات آنها مى‌شود.

[1]. اين احتمال در تفسير ابوالفتوح رازى، جلد 9 صفحه 421 آمده است.