و پا و پوست سر را مىكند و مىبرد، و كسانى را كه به فرمان خدا پشت كردند صدا
مىزند!.
***
تفسير و جمعبندى
تعبيرات مختلف قرآن درباره دوزخ
در نخستين آيه به يكى از معروفترين نامهاى دوزخ كه 77 بار در قرآن مجيد تكرار
شده- يعنى جهنم- برخورد مىكنيم، اين آيه اشاره به پيروان ابليس كرده، مىگويد:
«جهنّم وعده گاه همه آنهاست- و براى آن هفت در است!» وَ انَّ جَهَنَّمَ لمَوْعِدُهُم اجْمعِينَ- لَها سَبْعَةُ
ابْوابٍ.
در معناى واژه «جهنَّم» ميان ارباب لغت و مفسّران گفتگو بسيار است، بعضى آن را به
معناى «آتش»، و بعضى آن را به معناى «عميق و ژرف» دانستهاند، در لسان العرب آمده «جِهِنَّام» به معناى عمق
زياد است، و لذا «بئرٌ جَهَنَّم و جِهِنّام» به معنى چاه عميق آمده است.
در همان كتاب از بعضى نقل شده است كه اين واژه در اصل عبرانى است و «كِهنّام»
بوده است، و عربى آن به صورت جهنّم ذكر شده، (و به همين دليل از الفاظ مالا ينصرف
است، چرا كه هم معرفه و هم عجمى است).
جمعى آن را در اصل واژه عبرى «جهينون» دانستهاند [1] و بعضى آن را عربى مىدادند (و علّت ما لا
ينصرف بودن آن تأنيث و تعريف ذكر كردهاند).
بعضى نيز آن را از ريشه فارسى دانستهاند.
به تونل زير زمينى كه حرارت در آن مىدمند و زمين حمام را گرم مىكند نيز
جهنّم مىگويند. [2]
به هر حال ريشه آن هر چه بوده باشد (عربى، فارسى، و عبرانى) اين واژه در قرآن
مجيد نامى است براى محلى كه مملو از انواع عذابهاست و كانون قهر و غضب الهى است،
و داراى دركات و مراتب مختلف است.
ضمناً در آيه آمده بود جهنم هفت در دارد كه بعداً به خواست خدا درباره آن بحث
خواهيم كرد.