آماده براى پرهيزگاران!

در آيه اوّل و دوّم بعد از اشاره به عظمت و وسعت بهشت و اينكه به اندازه وسعت تمام آسمان‌ها و زمين است، مى‌فرمايد: «آن آماده براى پرهيزگاران شده است» اعِدَّتْ لِلْمُتَّقينَ‌.

بسيارى از بزرگان مفسّران ذيل اين آيه تصريح كرده‌اند كه از آن استفاده مى‌شود كه بهشت هم اكنون آماده و موجود است. [1]

قابل توجه اينكه قرطبى ذيل آيه مورد بحث مى‌گويد: غالب علماى اسلام بر اين عقيده‌اند كه بهشت هم اكنون مخلوق و موجود است، و صريح و روايات معراج و روايات ديگرى كه در «صحيحين» و غير آن آمده است همين معنا مى‌باشد، هر چند معتزله اين عقيده را نپذيرفته و معتقدند كه بعد از پايان اين جهان آفريده مى‌شود، چرا كه آنجا دار جزاست و اينجا دار تكليف است و اين دو با هم جمع نمى‌شوند!. [2]

البته اين استدلال معتزله مغالطه‌اى بيش نيست زيرا سخن از آفرينش فعلى بهشت است نه ورود مردم در بهشت.

در آيه سوّم و چهارم سخن از وجود فعلى «دوزخ» در ميان آمده، مى‌فرمايد: «از آتشى بترسيد كه هيزم آن انسان‌ها و سنگ‌هاست و آماده براى كافران شده است» فَاتَّقُوا النَّارَ التَّي وَقُودُها النّاسُ وَ الحِجارَةُ اعِدَّتْ لِلْكافِرينَ‌.

اين آيات نيز گواه بر وجود فعلى آتش سوزان جهنم است، و جمعى از مفسّران نيز به آن تصريح كرده‌اند، و اين تفسير كه گفته شود تعبير «اعِدَّتْ» (آماده شده) هر چند فعل ماضى است ولى به معناى مستقبل و آينده است، چون گاه آينده حتمى را به صورت فعل ماضى بيان مى‌كند، بر خلاف ظاهر آيه است، و چنين تفسيرى بدون شاهد و قرينه ممكن نيست.

[1]. مجمع‌البيان، جلد 2، صفحه 504 و فخررازى، جلد 9، صفحه 4، و روح‌البيان، جلد 2، صفحه 94 و ابوالفتوح رازى، جلد 3، صفحه 188، و قرطبى، جلد 2، صفحه 146 و روح‌المعانى، جلد 4، صحفه 51 و المنار، جلد 4، صفحه 132.

[2]. قرطبى، جلد 2، صفحه 1447.