از تعبيرات
كلّى قرآن مجيد كه در بحث گذشته آورديم كه بگذريم قرآن نامهاى زيادى براى «معاد»
انتخاب كرده كه به جزئيات اوصاف آن روز بزرگ اشاره مىكند.
اين نكته
قابل توجه است كه قرآن مجيد هميشه از قيامت با يك نام ياد نمىكند، اين به خاطر آن
است كه در قيامت حوادث بسيار مختلف و گوناگونى رخ مىدهد، و هريك از اين حوادث
چهرهاى از آن روز را نشان مىدهد.
قرآن براى
نشان دادن اين ويژگىها كه مسلماً آثار تربيتى فوقالعادهاى دارد از نامهاى
گوناگون استفاده مىكند، تا ترسيم دقيقى در مجموع آيات از آن روز عظيم و حوادث
فوقالعاده و تكان دهنده آن كرده باشد.
البته «نام»
در اينجا به معناى اسم خاص (يا به تعبير ادبيات عربى «علم شخص») نيست، بلكه معناى
وسيعترى دارد كه نامهاى توصيفى را نيز شامل
مىشود، يعنى عناوينى كه متكى بر اوصاف آن روز و ويژگىهاى آن زندگى است.
با اين اشاره
به سراغ نامهاى قيامت در قرآن مىرويم و خوانندگان را بار ديگر به اين نكته توجه
مىدهيم كه دقت در اين نامها آثار تربيتى عميقى دارد، و در بيدارى و آگاهى و
تهذيب نفوس و اصلاح قلوب و دعوت به سوى تقوى و بازداشتن از زشتى بسيار مؤثّر است.
مرحوم «فيض
كاشانى» در «محجة البيضاء» مىگويد: «در هريك از نامهاى قيامت سرّى نهفته است و
در هر توصيفى معناى مهمى بيان گشته، بايد كوشيد اين معنا را درك كرد و به اين
اسرار راه يافت». سپس همراه آن يكصد نام براى قيامت ذكر مىكند.
[1]