2- برزخ‌

اشاره:

«برزخ» به معناى چيزى است كه در ميان دو شى‌ء حايل شود، سپس اين معنا توسعه يافته و به هر امرى كه در ميان دو چيز يا دو مرحله قرار گيرد، اطلاق شده است. [1]

در اينجا منظور از برزخ»، جهانى است كه ميان دنيا و عالم آخرت قرار دارد، يعنى هنگامى كه روح از بدن جدا مى‌شود، پيش از آنكه بار ديگر در قيامت به بدن اصلى باز گردد، در عالمى كه ميان اين دو عالم است و برزخ ناميده مى‌شود قرار خواهد داشت.

براى اثبات عالم برزخ، دليل عمده ما دلائل نقلى و آيات و روايات است هرچند اين مسئله از طرق عقلى، يا حسى (از طريق تماس و ارتباط با ارواح) نيز امكان‌پذير است.

قرآن مجيد گرچه بحث زيادى در مورد برزخ ندارد، و نسبتاً از كنار آيه مسأله، ساده گذشته است، ولى با اين حال، تعبيرات صريح و روشنى در آيات متعدد در اين زمينه دارد كه مى‌تواند اصول كلى مربوط به جهان برزخ را براى ما روشن سازد.

با اين اشاره به قرآن باز مى‌گرديم و به آيات زير گوش جان فرا مى‌دهيم:

1- حَتّى إذاجاءَ أَحَدَهُمُ الْمَوْتُ قالَ رَبِّ إرجِعُونِ- لَعَلِّى أَعْمَلُ صالِحاً فيما تَرَكْتُ كَلّا إنَّها كَلِمَةٌ هُوُ قائَلُها وَ مِنْ وَرائِهِمْ بَرْزَخٌ إلى‌ يَوْمِ يُبْعَثُونَ‌

(مؤمنونَ 99- 100)

2- وَ لا تَحْسَبَنَ الْذِينَ قُتِلُوْا فِى سَبيلِ اللَّهِ امْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ- فَرِحِينَ بِما آتاهُمْ اللَّه مِنْ فَضْلِهِ وَ يَسْتَبْشِرُوْنَ بِالدِّينَ لَمْ يَلْحَقُوا بِهِمْ مِنْ خَلْفِهِمْ أَلّا خَوْفٌ عَليهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ.

[1]. در سوره رحمان، آيه 20 درباره درياى آب شيرين و شور كه در كنار هم قرار دارند مى‌فرمايد: بِيْنَهُما بَرْزَخُ لا يَبْغِيانِ. «در ميان آن دو، برزخى است كه مانع از غلبه يكى بر ديگرى است».