شبهات منكران معاد جسمانى‌

حال ببينيم چرا گروهى از فلاسفه يا غير آنها به سوى انكار اين مسأله گام برداشته‌اند؟ و چه تنگناهايى سبب پذيرش اين اعتقاد شده است؟

از مجموع بررسى‌هاى كلمات آنها چنين به نظر مى‌رسد كه «هشت عامل» زير در اين امر مؤثّر بوده است:

1- محال بودن اعاده معدوم.

2- شبهه آكل و مأكول.

3- مشكل عوض شدن موادّ جسمانى در طول عمر.

4- كمبود موادّ خاكى روى زمين.

5- اگر معاد جسمانى در كره زمين روى دهد كمبود محل نيز مشكل ديگرى است.

6- چگونه جسم فانى مى‌تواند حيات باقى داشته باشد؟

7- جمع ميان معاد روحانى و جسمانى، امكان ندارد.

8- مى‌دانيم جسم انسان در طول عمر بارها عوض مى‌شود، آيا به هنگام معاد همه آنها برمى‌گردد يا بعضى؟ در اينجا به بررسى هريك از اشكالات فوق مى‌پردازيم:

1- مشكل «اعاده معدوم»

جمعى از علماى عقائد مسأله معاد جسمانى را به سوى بحث اعاده معدوم كشانده، و گفته‌اند چون جسم انسان به كلّى نابود مى‌شود، بازگشت آن در قيامت از قبيل اعاده معدوم است، و مى‌دانيم اعاده معدوم، محال است، و از اينجا مسأله معاد جسمانى مواجه با اشكال مى‌گردد.

ولى با كمى دقّت روشن مى‌شود، نه اعاده معدوم به آن صورت كه در معاد است محال مى‌باشد، و نه معاد از قبيل اعاده معدوم است.