جهل مى‌ورزيد» (احقاف 23)

تعبير به‌ «تَجْهَلُون» به صورت فعل مضارع كه معمولًا دليل بر استمرار است نشان مى‌دهد كه «جهل مستمر» سرچشمه شرك و بت‌پرستى بوده است، و در حقيقت سه نوع جهل دست به دست هم مى‌دهد و اين پديده را به وجود مى‌آورد: جهل نسبت به خداوند و اين‌كه هيچ‌گونه همتا و شبيه مانند نمى‌تواند داشته باشد، و جهل انسان نسبت به مقام خودش، انسانى كه برتر از همه مخلوقات الهى و گل سرسبد آفرينش است، و جهل نسبت به جهان طبيعت و بى‌ارزش بودن جمادات در برابر موجودى هم‌چون انسان.

راستى چگونه ممكن است انسان قطعه سنگى را از كوه جدا كند قسمتى از آن را پله‌هاى منزل خود كند، و دائماً زير پاى او باشد، و قسمت ديگرى را به صورت بت بتراشد كه در مقابل آن به خاك بيفتد و حل مشكلات بزرگ را از او بخواهد، اين جهل نيست؟! [1]

31- جهل عامل اصلى شكست است‌

«يا ايُّهَا النَّبِىُّ حَرِّضِ الْمُؤْمِنينَ عَلاى لْقِتالِ انْ يَكُنْ مِنْكُمْ عِشْرونَ صابِرُونَ يَغْلِبُوا مِأَتَيْنِ وَ إِن يَكُنْ مِنُكُمْ مأَةٌ يَغْلِبُوا الْفاً مِنَ الذَّينَ كَفَروا بِانَّهُمْ قَوْمٌ لا يَفْقَهُون؛

اى پيغمبر! مؤمنان را به جنگ با دشمن تحريص كن، اگر بيست نفر با استقامت از شما باشند بر دويست نفر غلبه مى‌كنند، و اگر صد نفر باشند بر هزار نفر از كسانى كه كافرند غالب مى‌گردند! چرا كه آنها گروهى هستند جاهل و نادان» (انفال 65)

[1]. اميرمؤمنان عليه السلام مى‌فرمايد: «الجاهِل لا يَرتْدَعُ، وبِالْمُواعظِ لا يَنْتَفَغ؛ جاهل را از راهى كه مى‌رود بازگشتى نيست و از موعظه‌ها بهره نمى‌گيرد» (غرر الحكم، جلد 1، صفحه 68)- امام صادق عليه السلام فرمود «لَيْسَ بَين الايمان والْكُفْر اّلاقلّة العَقْل؛ ميان ايمان و كفر فاصله‌اى جز جهل و كم عقلى نيست»! (اصول كافى، جلد 1، صفحه 28).