اشاره:

همان‌گونه كه بذرها در زمين‌هاى آماده مى‌رويد، و در شوره‌زار گلى نمى‌شكفد، هرچند بهترين بذرها در آن افشانده شود و آب باران حيات‌بخش پى در پى بر آن ببارد، همچنين بذر معرفت فقط در قلب‌هاى آماده نمو مى‌كند، و گل‌هاى شناخت در ارواح پاك مى‌رويد.

به همين دليل آگاهى بر صفات و روحيات و اعمالى كه زمينه‌ساز معرفت است از مهمترين مباحث مربوط به‌ «شناخت» محسوب مى‌شود، و قرآن مجيد در اين زمينه تعبيرات بسيار پر معنا و اشارات بسيار لطيف و زيبايى دارد.

گرچه زمينه سازهاى معرفت بسيار است اما اصول مهمى كه در آيات مختلف قرآن مجيد به آن اشاره شده عبارت از امور زير است:

1- تقوى.

2- ايمان.

3- خشيّت و احساس مسؤوليت.

4- تزكيه نفس.

5- هوشيارى.

6- آگاهى.

و هريك از اين امور در فصل جداگانه‌اى بعد از ذكر آياتش مورد بحث و بررسى قرار مى‌گيرد و از روايات اسلامى نيز در اين زمينه به عنوان توضيح و تأكيد به خواست خدا بهره مى‌گيريم.

1- رابطه تقوا و معرفت‌

قبلًا به آيات زير گوش جان فرا مى‌دهيم:

1- «الم ذلِكَ الْكِتابُ لارَيْبَ فِيْهِ هُدىً لِلْمُتَّقِيْنَ» (بقره/ 1 و 2).

2- «يا ايُّها الَّذِيْنَ آمَنُوا انْ تَتَّقُوا اللَّه يَجْعَلْ لَكُمْ فُرْقاناً» (انفال/ 29).