37- آيا پيامبر هم مشورت مى‌كرد؟

سؤال‌

پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله با وجود ارتباطى كه با دستگاه وحى داشت، چه نيازى داشت كه در امور جنگى يا اجتماعى با اصحاب خود به مشورت بپردازد و به امر پروردگار عالم در سوره شورى، آيه 38- در اين امور ملزم به شور و مشورت باشد؟ وانگهى او از نظر دانش و بينش، علم و سياست، برترين خلايق بود؛ با اين وصف چرا خدا به او دستور مشاوره داده است؟

پاسخ‌

خود قرآن پاسخ اين گونه سؤالات را داده است، چنان كه مى‌فرمايد: «لَقَدْ كانَ لَكُم فى رَسولِ اللّهِ اسوَة حَسَنَة؛ مسلّماً براى شما در زندگى رسول خدا سرمشق نيكويى بود.» [1] بنابراين، منظور از مشاوره، جنبه تعليمى و تربيتى آن بوده است. او با مشاوره كردن، ياران خود را درسى عملى مى‌داد كه پس از وى در مشكلات امور، دور هم گرد آيند و از طريق مشورت، مشكلات اجتماعى و امور پيچيده را حل كنند. جايى كه بزرگ يك جمعيّت با آن مقام بلندى كه در معارف و علوم، سياست و تدبير دارد، عملًا خود را بى‌نياز از شور نداند و از افكار ياران‌

[1]. سوره احزاب، آيه 21.