65- چرا هميشه ساعت 12 ظهر شرعى نيست؟

سؤال‌

چرا ظهر شرعى در بعضى از فصول سال، ساعت 12 و گاهى ربع ساعت بالاتر و احياناً چند دقيقه كمتر از 12 مى‌باشد؟

پاسخ‌ [1]

مى‌دانيم كه زمين در روى يك مدار بيضى شكل به دور آفتاب مى‌گردد؛ در مدّت يك سال شمسى آفتاب در يكى از دو كانون اين بيضى واقع است؛ بنابراين، فاصله زمين از آفتاب هميشه يك اندازه نيست. نقطه‌اى را كه زمين در آن منتهاى دورى از آفتاب پيدا مى‌كند، «اوج» گويند و نقطه‌اى كه نهايت نزديكى را از آفتاب حاصل مى‌نمايد «حضيض» مى‌نامند. پس به موجب قانون جاذبه عمومى وقتى كه از اوج به سمت حضيض مى‌رود، سرعتش رفته رفته افزايش پيدا مى‌كند و بالعكس هنگامى كه از حضيض به طرف اوج مى‌رود، سرعتش كم كم كاهش مى‌يابد.

بنابراين حركت زمين به دور آفتاب حركت يكنواخت نيست؛ برعكس، حركت عقربه‌هاى ساعت (يك دستگاه وقت‌شناسى) حركت يكنواخت است. پس اين دو حركت هرگز نمى‌توانند با هم توافق نمايند. به همين جهت است كه‌

[1]. پاسخ از جناب آقاى سيّد محمّد باقر هيوى.