60- آيا با خورشيد مى‌توان قبله را تعيين كرد؟

سؤال‌

كسانى كه «قبله نما» ندارند و ساير وسايل تعيين قبله در اختيارشان نيست، آيا مى‌توانند هنگام ظهر به وسيله خورشيد قبله را تعيين كنند و يا نه و در صورت امكان كيفيّت آن چگونه است؟

پاسخ‌

كسانى كه قبله آنها با نقطه جنوب محاذى‌ [1] است (مانند نواحى غربى عراق) هرگاه هنگام ظهر برابر خورشيد بايستند رو به قبله خواهند بود زيرا خورشيد هنگام ظهر روى دايره نصف النّهار اين نقاط است پس اگر موقع ظهر رو به خورشيد بايستند، مقابل نقطه جنوب كه قبله اين نقاط است خواهند بود، ولى نقاطى كه قبله آنها از جنوب به طرف مغرب متمايل است (مانند تمام نقاط ايران) بايد در اين نقاط موقع ظهر پس از محاذات‌ [2] با خورشيد، به اندازه‌اى كه قبله آنها از جنوب به طرف مغرب انحراف دارد، به سمت مغرب منحرف شوند.

مثلًا در شهر تهران كه قبله آن 37 درجه از نقطه جنوب به سمت مغرب انحراف‌

[1]. محاذى: مقابل، روبه رو.

[2]. محاذات: برابر هم قرار گرفتن.