41- آيا خلوص نيّت با اين عمل منافات ندارد؟

سؤال‌

فقهاى اسلام مى‌فرمايند: نمازگزار بايد در عمل خود خلوص نيّت داشته بشد و محرّكى جز اطاعت فرمان خدا در او نباشد؛ بنابراين، نمازى كه بطور ريا و شهرت خوانده مى‌شود باطل است زيرا خلوص نيّت ندارد. طبق اين قاعده نمازى كه انسان از روى اكراه و اجبار ديگرى مى‌خواند نيز باطل است زيرا محرّك او اطاعت فرمان خدا نيست، در صورتى كه در برخى از كشورهاى اسلام مردم را براى اقامه نماز-/ آن هم با جماعت-/ وادار مى‌كنند، اين اعمال چه صورتى دارند؟

پاسخ‌

گذشته از بحث‌هاى طولانى كه دانشمندان اسلام در ماهيّت عبادت كرده‌اند و برخى از آن مبانى با اكراه و اجبار نيز سازگار است، اصولًا اين سنخ عبادت اگر چه در آغاز كار از روى اكراه و اجبار آورده مى‌شود، ولى كم كم اثر اكراه و اجبار از بين رفته و پس از چند مرتبه، صورت عادّى بخود مى‌گيرد و محرّك واقعى همان اطاعت فرمان خدا مى‌گردد؛ در اين هنگام به فرض اين كه بعضى از آن نمازهايى كه در آغاز كار از روى اكراه و اجبار خوانده است باطل باشد، ولى از آن روزى كه‌