7- خدا را كه آفريده است؟

سؤال‌

گرچه اين سؤال عجيب به نظر مى‌رسد، ولى با توجّه به اين كه فيلسوف معروف انگليسى «برتراند راسل» در يكى از كتاب‌هاى خود تصريح مى‌كند كه: در جوانى به خداوند عقيده داشتم و بهترين دليل بر آن را برهان «علّة العلل» مى‌دانستم و اين كه تمام آنچه را در جهان مى‌بينم، داراى علّتى است و اگر زنجير علّت‌ها را دنبال كنيم، سرانجام به علّت نخستين مى‌رسيم و اين نخستين علّت را «خدا» مى‌ناميم.

ولى بعداً بكلّى از اين عقيده برگشتم، زيرا فكر كردم «اگر هر چيز را بايد علّت و آفريننده‌اى باشد، خدا نيز بايد علّت و آفريننده‌اى داشته باشد»!

بايد ديد راه حلّ نزديك و روشن ايراد مزبور چيست؟

پاسخ‌

اتّفاقاً اين ايراد يكى از معروفترين و در عين حال ابتدايى‌ترين ايراداتى است كه مادّى‌ها دارند. آنها به عبارت روشنتر مى‌گويند: «اگر همه چيز را خدا آفريده، پس خدا را چه كسى آفريده است؟».

حالا چطور شده آقاى «راسل» خيلى دير به اين ايراد برخورد كرده، درست‌