اى ابوذر، انسان از پرهيزگاران نمىشود تا اينكه نفسش شديدتر از محاسبه كردن
شريك شريكش را محاسبه كند. پس بايد بداند خوردنىها و آشاميدنىها و پوشيدنىهايش
از كجاست؟ يعنى از راه حلال و مشروع به دست آمده يا از راه حرام؟
بحارالانوار، ج 77، ص 86
نور هدايت
كسانى كه در مورد منازل سير و سلوك كتاب نوشتهاند، آن را به مسافرى تشبيه كردهاند
كه براى لقاءاللّه بايد مسيرى طولانى را طى كند. آنها نخستين مرحله سير و سلوك را
مراقبه و محاسبه دانستهاند. يعنى انسان بايد اوّل مراقب اعمال خود باشد. در شبانه
روز اعمال قلبى و جوارحى، واجبات، مستحباب، مكروهات و محرّمات را رعايت كند و به
دنبال مراقبت، اعمالش را به حساب بكشد. در اين بخش از سخنان گهربار حضرت رسول صلى
الله عليه و آله تعبير جالبى آمده كه مىفرمايد:
رسيدن به تقوا بدون محاسبه ممكن نيست. يعنى اگر كسى بخواهد در زمره انسانهاى
پرهيزگار باشد بايد به مراقبه و محاسبه عادت كند و از تمام روزهاى
نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 564