برخى مى‌گويند: ما منكر فلسفه نماز و اهمّيّت و آثار تربيتى آن نيستيم، امّا چه لزومى دارد كه در اوقات معيّنى برگزار شود آيا بهتر نيست كه مردم آزاد باشند و هرگاه فرصت و آمادگى روحى داشتند اين وظيفه را ادا كنند؟

در پاسخ مى‌گوييم: تجربه نشان داده است كه اگر مسائل تربيتى تحت انضباط و شرايط معيّن قرار نگيرد عدّه‌اى آن را به دست فراموشى سپارند و اساس آن به‌كلّى متزلزل مى‌شود. اين‌گونه كارها بايد حتماً در اوقات معيّن و تحت انضباط دقيق قرار گيرد تا هيچ‌كس عذر و بهانه‌اى براى ترك كردن آن نداشته باشد.

به‌خصوص كه عبادات در وقت معيّن و به صورت دسته‌جمعى داراى شكوه و تأثير و عظمت خاصّى است كه قابل انكار نيست و در حقيقت يك كلاس بزرگ انسان‌سازى را تشكيل مى‌دهد. [1]

كيفر تاركان نماز

در حديثى پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود:

يَقُولُ الكَلبُ: الحَمدُ لِلّهِ الّذي خَلَقَني كَلباً وَلَم يَخلُقني خِنزيراً وَيَقولُ الخِنزيرُ: الحَمدُ لِلّهِ الّذي خَلَقَني خِنزِيراً وَلَم يَخلُقْني كافِراً وَيَقولُ الكافِرُ: الحَمدُ لِلّهِ الّذي خَلَقَني كافِراً وَلَم يَجْعَلْني مُنافِقاً وَالمُنافِقُ يَقولُ: الحَمدُ لِلّهِ الّذي خَلَقَني مُنافِقاً وَلَم يَخلُقْني تارِكُ الصَّلاةِ

؛ سگ (در فريادهايش) مى‌گويد: سپاس خداى را سزاست كه مرا سگ كرد و خوك نگردانيد و خوك مى‌گويد: سپاس خداى را كه مرا خوك گردانيد و كافر نكرد و كافر گويد: سپاس خداى را كه مرا منافق نيافريد و منافق گويد: سپاس خداى را كه مرا منافق آفريد، تارك نماز نيافريد. آرى خداوند مى‌فرمايد: « «وَ أَقِيمُوا الصَّلَوةَ وَ لَاتَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ» [2]؛ و نماز را بر پاى داريد و از مشركان نباشيد». [3]

[1]. رجوع شود به: تفسير نمونه، ذيل آيه 103 سوره نساء.

[2]. سوره روم، آيه 31.

[3]. معارج اليقين في اصول الدّين، ص 187، ح 467.