برادرى و دوستى برقرار كند، لازم است كه از اسم آن دوست و پدر و قبيله و خويشاوندان و منزل او بپرسد. اين آيين از ضروريات و صفاى برادرى است». [1]

آزمايش دوستان‌

در حديثى امام صادق عليه السلام فرمود:

«لا تَسِمِ الرَّجُلَ صَديقاً سِمَةً مَعروفَةً حَتّى‌ تَختَبِرَهُ بِثَلاثٍ تُغضِبُهُ فَتَنظُرَ غَضَبَهُ مِن الحَقّ الَى الباطِلِ وَعِندَ الدّينارِ وَالدّرهَمِ وَحَتّى‌ تُسافِرَ

؛ كسى را دوست رسمى خود به حساب نياور، مگر آنكه او را به سه چيز بيازمايى:

به غضب درآور تا ببينى خشم او را از حق به باطل مى‌بَرد، با پول امتحان كن، با او مسافرت كن». [2]

دوست يا نشان فضيلت و رذيلت‌

حضرت سليمان فرمود:

«لا تَحكُمُوا عَلى‌ رَجُلٍ بِشَىْ‌ءٍ حَتّى‌ تَنظُروا الى‌ مَن يُصاحِبُ فإنَّما يُعرَفُ الرَّجُلُ بِاشكالِهِ وَأقرانِهِ وَيُنسَبُ الى‌ اصحابِهِ وَأخدانِهِ‌

؛ درباره نيكى و بدى كسى قضاوت نكنيد تا دوستانش را ببينيد، زيرا آدمى با نزديكانش شناخته مى‌شود و به صفات كسانى وصف مى‌شود كه با آنها همنشين و دوست است». [3]

تأثير خلق و خوى دوست‌

خوى و خلق دوستان چنان در انسان اثر مى‌گذارد كه مى‌توان آن را از فراگيرى‌هاى ناخودآگاه به حساب آورد. روى همين اصل پيشوايان ما را از مصاحبت و دوستى با افراد ناپاك برحذر داشته‌اند.

اميرمؤمنان على عليه السلام فرمود:

«لا تَصحَبِ الشّرّيرَ فإنَّ طَبعَكَ يَسرِقُ مِن طَبعِهِ شَرّاً

[1]. بحارالانوار، ج 73، ص 166، ح 30.

[2]. همان، ص 180، ح 28.

[3]. همان، ص 188، ح 17.