تأثير متقابل آگاهى و تقوا

9

يا أباذَر، ما زَهِدَ عَبدٌ فِى‌الدُّنيا إلّاأنبَتَ اللّهُ الحِكمَةَ في قَلبِهِ وَأنطَقَ بِها لِسانَهُ وَبَصَّرَهُ عُيوبَ الدُّنيا وَداءَها وَدَواءَها وَأخرَجَهُ مِنها سالِماً إلى‌ دارِالسَّلامِ.

اى ابوذر، هيچ بنده‌اى نيست كه در دنيا زهد پيشه كرده باشد، مگر اينكه خداوند ريشه‌هاى حكمت و علم را در قلبش بروياند و بر زبانش جارى گرداند و او را بر عيب‌هاى دنيا و دردها از اين دنيا به سراى آخرت باايمان خارج مى‌كند.

بحارالانوار، ج 77، ص 161

نور هدايت‌

پيامبر صلى الله عليه و آله در اين بخش از سخنان گهربارش خطاب به ابوذر غفارى درباره آثار زهد در دنيا مى‌فرمايد: كسى كه در دنيا زهد اختيار كند و به آن بى‌اعتنا باشد خداوند علوم را در قلبش مى‌رويانَد.

از روايات اسلامى استفاده مى‌شود كه علم بر دو گونه است: اكتسابى، موهبتى.

علم اكتسابى همان است كه انسان از راه مدرسه و استاد و بحث تحصيل مى‌كند.

امّا نوع ديگرى از علم است كه در مكتب استاد نيست و به تعبير ديگر از درون مى‌جوشد نه از برون. اين علم موهبتى الهى است و مشخّصات و نشانه‌هاى بارز و روشنى دارد كه آن را از علوم اكتسابى ممتاز مى‌سازد. يكى از نشانه‌هايش همين‌