برخى نعمت‌ها اگر از انسان سلب نشود در تمام عمر هم متوجّه نمى‌شود كه اين چه نعمتى بود. مثلًا دريچه‌ها و روزنه‌هاى بسيار كوچكى كه در گوشه چشم انسان است. در چشم انسان دو روزنه يكى در بالا و يكى در پايين است. آنكه در بالاست همان چشمه‌هاى اشك است و روزنه پايين، فاضلابى است كه آب‌هاى زايد از آن به بينى مى‌ريزد و آن را مرطوب مى‌كند واز آنجا به حلق مى‌ريزد كه اگر چشم، اين چشمه آبش بخشكد به‌زودى بينايى‌اش را از دست خواهد داد، زيرا از جمله جاهايى كه بايد مثل زبان هميشه مرطوب باشد چشم است. براى همين است كه در آن غدّه‌اى به نام غدّه اشك است كه شايد اگر انسان اين نعمت را از دست ندهد، در تمام عمرش هم متوجّه آن نشود كه اين روزنه‌ها چيست و چه نقشى دارند.

اگر اين روزنه‌ها خشك شود سطح چشم انسان خشك مى‌شود، وقتى پلك‌هايش به هم مى‌خورَد مثل اين است كه پارچه زبر و خشنى را بر چشم انسان بسايند و انسان درد شديدى احساس مى‌كند و به‌تدريج صفحه چشم از بين مى‌رود كه اگر اين آب بيش از اندازه بيايد، به‌طورى كه آن روزنه نتواند آن را تخليه و بيرون بريزد، اشك روى صورت دائماً جارى است و بايد هميشه دستمالى در دستش باشد. اين چيز كوچكى است كه اغلب مردم خبر ندارند كه چنين روزنه‌اى در چشم است.

انسان ساعتى را بايد درباره نعمت‌هاى عقلانى، جسمانى، مادّى، معنوى، آبرو، حيثيّت، امنيّت تفكّر كند كه همين موجب مى‌شود حركتى در وجودش براى شكرگزارى خداوند پيدا شود. حضرت فرمود: اى ابوذر، ساعتى از شبانه‌روز را براى اين امور بگذار.

مثلًا خوب است انسان وقتى نمازش تمام مى‌شود به جاى تعقيبات، لحظاتى را در آفرينش خداوند و نعمت‌هاى الهى بينديشد كه همين به انسان روح و حيات مى‌دهد.