گروهى از مردم مى‌خواهند دست از تلاش بردارند و به دعا پناه برند، چنين دعاهايى مستجاب نمى‌شود؛ اين يك سنّت الهى است.

البتّه عدم استجابت برخى دعاها علل ديگرى نيز دارد، از جمله اينكه بسيار مى‌شود كه انسان در تشخيص مصالح و مفاسد خود به اشتباه مى‌افتد، گاه با تمام وجود مطلبى را از خدا مى‌خواهد كه به صلاح او نيست، حتّى ممكن است خود او بعداً به چنين امرى واقف بشود. اين به اين مى‌ماند كه گاهى بيمار غذاى رنگينى از پرستار خود مى‌طلبد كه اگر به خواست او عمل شود بيماريش شدّت مى‌گيرد يا حتّى جانش به خطر مى‌افتد. در چنين موارد خداوند مهربان دعا را مستجاب نمى‌كند و براى آخرت او دخيره مى‌سازد. به علاوه استحابت دعا شرايطى دارد كه در آيات و روايات اسلامى آمده است.

دعا در كلام معصومين عليهم السلام‌

اميرمؤمنان على عليه السلام فرمود:

«الدُّعاءُ مِفتاحُ الرَّحمَةِ وَمِصباحُ الظُّلمَةِ

؛ دعا كليد رحمت و چراغ تاريكى است». [1] از امام صادق عليه السلام نقل شده است كه رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود:

«الدُّعاءُ سِلاحُ المُؤمِنِ وَعَمُودُ الدّينِ وَنُورُ السَّماواتِ وَالأرضِ‌

؛ دعا سلاح مؤمن و ستون دين و نور آسمان‌ها و زمين است». [2] در حديثى اميرمؤمنان على عليه السلام فرمود:

«إدفَعوا أمواجَ البَلاءِ بالدُّعاءِ

؛ با دعا موج‌هاى بلا را (از خود) دفع كنيد». [3] در روايتى امام صادق عليه السلام فرمود:

«مَن تَخَوَّفَ (مِن) بَلاءٍ يُصيبُهُ فَتَقَدَّمَ فيهِ بِالدُّعاءِ لَم يُرِهِ اللّهُ عَزَّ وَجَلَّ ذلِكَ البَلاءَ أبَداً

؛ هر كه مى‌ترسد بلايى به او برسد، اگر پيش از هر

[1]. مستدرك الوسائل، ج 5، ص 167، ح 5576.

[2]. مكارم الاخلاق، ص 268.

[3]. بحارالانوار، ج 93، ص 301.