نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 429
صدقات (و انفاقهاى خود) را آشكار كنيد خوب است و اگر آنها را پنهان ساخته و
به نيازمندان بدهيد براى شما بهتر است و از گناهانتان مىكاهد و خداوند به آنچه
كنيد آگاه است». [1] در
تفسير برهان در ذيل اين آيه شريفه روايتى از امام باقر عليه السلام آورده كه در
تفسير جمله اوّل آيه كه صدقه آشكار را پسنديده خوانده است مىفرمايند: «مراد زكات
واجب است و در جمله دوم كه صدقه پنهان را براى صدقهدهندگان شايسته و نيكوتر
دانسته فرموده: مقصود صدقه مستحب است».
امام صادق عليه السلام فرمود: چيزى را كه خداوند بر مكلّف واجب كرده است اگر
آن را آشكارا انجام دهد بهتر از پنهان است و چيزى را كه مستحب كرده، پنهانش بهتر
از آشكار است. سپس فرمود: اگر مردى زكات واجب خود را به دوش بگيرد و آشكارا بين
صاحبان حق تقسيم كند كارى بسيار پسنديده كرده است.
و از همه صدقات بهتر صدقه جاريه است. به اين داستانها توجّه كنيد.
صدقه براى درگذشتگان
يكى از سربازان اسلام به نام «سعد» با ديگر همرزمان به همراه پيامبر صلى الله
عليه و آله از مدينه خارج شد و به جبهه جنگ رفت. در آن وقت مادرش بيمار بود و در
غياب او از دنيا رفت. سعد به مادرش سخت علاقه داشت و در مراجعت كه از مرگش آگاه شد
بسيار متأثّر گرديد. حضور پيامبر صلى الله عليه و آله آمد و عرض كرد مىخواستم پيش
از سفر براى مادرم صدقهاى بدهم موفّق نشدم، اينك كه از دنيا رفته اگر به نيّت وى
صدقهاى بدهم براى او نفعى خواهد داشت؟ حضرت فرمود: آرى. گفت: چه صدقهاى بدهم كه
بهتر باشد؟ فرمود: در اين مسافرت ديدى كه سربازان بين راه در مضيقه آب بودند اگر
قدرت دارى در اين مسير چاهى حفر كن تا كاروانهايى كه رفت و آمد مىكنند از آن چاه
آب بردارند و براى مادرت صدقه جاريه باشد. او