نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 404
مسلمان را زير نظر مىگرفتند تا هر حركت آزادىبخش را سركوب كنند، فرا رسيدن
موسم حج دريچهاى بود بهسوى آزادى و تماس قشرهاى جامعه بزرگ اسلامى با يكديگر و
طرح مسائل مختلف سياسى. بر همين اساس، اميرمؤمنان على عليه السلام هنگامى كه فلسفه
فرايض و عبادات را برمىشمرَد درباره حج مىفرمايد:
«خداوند مراسم حج را براى تقويت آيين
اسلام تشريع كرد».
بىجهت نيست كه يكى از سياستمداران معروف بيگانه در گفتار پرمعناى خود مىگويد:
واى به حال مسلمانان اگر معناى حج را نفهمند و واى به حال دشمنانشان اگر معناى حج
را درك كنند.
و حتّى در روايات اسلامى، حج بهعنوان جهاد افراد ضعيف شمرده شده، جهادى كه
حتّى پيرمردان و پيرزنان ناتوان با حضور در صحنه آن مىتوانند شكوه و عظمت امّت
اسلامى را منعكس سازند و با حلقههاى تو در توى نمازگزاران گرد خانه خدا و سردادن
آواى وحدت و تكبير، پشت دشمنان اسلام را بلرزانند.
3. بُعد فرهنگى حج:
ارتباط قشرهاى مسلمان در ايّام حج مىتواند مؤثّرترين عامل مبادله فرهنگى و
انتقال فكرها در آيد.
خصوصاً با توجّه به اين نكته كه اجتماع شكوهمند حج، نماينده طبيعى و واقعى همه
قشرهاى مسلمانان جهان است. در روايات اسلامى مىخوانيم كه يكى از فوايد حج نشر
اخبار و آثار رسول خدا صلى الله عليه و آله به تمام جهان اسلام است.
هشام بن حكم مىگويد از امام صادق عليه السلام درباره فلسفه حج و طواف كعبه
پرسيدم، حضرت فرمود: «خداوند اين بندگان را آفريد ... و فرمانهايى در طريق مصلحت
دين و دنيا به آنها داد، از جمله اجتماع مردم شرق و غرب را (در آيين حج) مقرّر
داشت تا مسلمانان بهخوبى يكديگر را بشناسند و از حال هم آگاه شوند و هر گروهى
سرمايههاى تجارى را از شهرى به شهر ديگر منتقل كنند ...
و براى اينكه آثار پيامبر صلى الله عليه و آله و اخبار او شناخته شود، مردم
آنها را به خاطر آورند
نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 404