1. انفاق مال‌

«اقتار» به‌معنى تنگى معيشت است. يعنى انسان هنگام تنگدستى انفاق كند كه خود نشانه حقيقت ايمان است و همين مى‌رساند كه او فقط خدا را رزّاق مى‌داند.

معمولًا مردم هنگام تنگدستى مى‌گويند: «چراغى كه به خانه رواست به مسجد حرام است». يا «ما كه خودمان لنگ هستيم، چرا بايد به فكر ديگران باشيم».

و اين‌گونه سخنان و منطق‌هايى كه در آنها نشانه‌هايى از ضعف توكّل است، چرا كه متوكّل كسى است كه هنگام تنگدستى هم انفاق كند. اين از نشانه‌هاى ايمان است. انفاق افراد ثروتمند اگرچه خوب است، افتخار نيست. مهم اين است كه انسان مصداق اين فرموده الهى باشد: «وَيُؤْثِرُونَ عَلَى‌ أَنْفُسِهِمْ وَلَوْ كَانَ بِهِمْ خَصَاصَةٌ». [1]

و در خطّ ايثار حضرت على عليه السلام و حضرت زهرا عليها السلام كه سوره هل أتى‌ درباره آنان نازل شد قدم بردارد.

على عليه السلام فرمود:

«اذا أملَقتُم فَتاجِروا اللّهَ بِالصَّدَقَةِ

؛ وقتى دستتان خالى شد با خدا معامله كنيد و صدقه بدهيد». [2] چنين كارى حقيقت ايمان را نشان مى‌دهد.

قرآن مجيد در آيات 133- 136 سوره آل عمران در معرّفى پرهيزگاران، پنج صفت از اوصاف عالى و انسانى براى آنها ذكر مى‌كند مى‌فرمايد: « «الَّذِينَ يُنْفِقُونَ فِى‌السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ»؛ آنها در همه حال انفاق مى‌كنند چه وقتى كه در راحتى و وسعت‌اند و چه زمانى كه در پريشانى و محروميّت‌اند».

آنها با اين كار ثابت مى‌كنند كه روح كمك به ديگران و نيكوكارى، در جانشان نفوذ كرده است؛ به همين دليل، در هر وضعيّتى به اين كار مى‌پردازند. روشن است كه انفاق در حال وسعت به‌تنهايى نشانه نفوذ كامل صفت عالى سخاوت در

[1]. سوره حشر، آيه 9.

[2]. نهج‌البلاغه، حكمت 258.