است، لذا در حديثى مى‌خوانيم كه از اميرمؤمنان على عليه السلام پرسيدند:

«مَن اعظَمَ النّاسِ حَسرَةً

؛ چه كسى حسرتش از همه بيشتر است؟» فرمود:

«مَن رَأى‌ مالَهُ في ميزانِ غَيرِهِ وَأدخَلَهُ اللّهُ بِهِ النّارُ وَادخَلَ وارِثَهُ بِهِ الجَنَّةَ

؛ كسى كه اموال خود را در ترازوى سنجش اعمال ديگران ببيند، خداوند او را به سبب اموالش وارد دوزخ كند و وارث او را به سبب آن وارد بهشت سازد». [1] در حديث ديگرى از امام صادق عليه السلام در تفسير آيه « «كَذلِكَ يُرِيْهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ»؛ (آرى،) خداوند اين‌چنين اعمالشان را به صورتى حسرت‌آور به آنان نشان مى‌دهد» [2] روايت كرده است كه فرمود:

«هُوَ الرَّجُلُ يَدعُ المال لا يُنفِقُهُ في‌

طاعَةِ اللّهِ بُخلًا ثُمَّ يَمُوتُ فَيَدَعُهُ لِمَن يَعمَلُ بِهِ في طاعَةِ اللّهِ أو في مَعصِيَتِهِ‌

؛ اين درباره كسى است كه مالى را وامى‌گذارد و به سبب بخل، در راه اطاعت الهى انفاق نمى‌كند، سپس مى‌ميرد و آن را براى كسى مى‌نهد كه در طاعت الهى يا در معصيتش مصرف مى‌كند». [3] سپس امام فرمود: «آن شخص اگر در طريق اطاعت خدا صرف كند آن را در ميزان عمل ديگرى مى‌بيند و حسرت مى‌خورد، براى اينكه مال او بوده و اگر در معصيت الهى صرف كند سبب تقويت او شده تا گناه كند (و باز عقوبت و حسرتش متوجّه اوست)». [4]

قناعت در روايات اسلامى‌

از على عليه السلام نقل شده است كه فرمود:

«القَناعَةُ مالٌ لا يَنفَدُ

؛ قناعت ثروتى تمام‌نشدنى است». [5] در حديثى رسول اللَّه صلى الله عليه و آله فرمود:

«مَن قَنَعَ شَبِعَ وَمَن لَم يَقنَع لا يَشبَع‌

؛ هر كه‌

[1]. بحارالانوار، ج 73، ص 142.

[2]. سوره بقره، آيه 167.

[3]. بحارالانوار، ج 73، ص 142.

[4]. رجوع شود به: تفسير نمونه، ذيل آيه 1- 9 سوره همزه.

[5]. بحارالانوار، ج 71، ص 344.