نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 265
كه حواسمان هست و در آن حضور قلب داريم، نماز است و بقيّهاش پوست بدون مغز.
هدف اصلى عبادات ذكر خداست كه مهمترين عامل حفاظت انسان در مقابل گناهان است.
كسانى كه آلوده به جنايات و خطاهاى بزرگ مىشوند و رسوايىهاى بزرگ به بار
مىآورند قطعاً اهل ذكر اللّه نيستند، چون اگر اينها اهل ذكر باشند در هنگام گناه
وقتى كه به ياد خدا بيفتند اينگونه نمىشدند و اين بدبختىها و رسوايىها كه درس
عبرت است به بار نمىآوردند. بنابراين اگر خواستيم خود را در مقابل همه چيز بيمه
كنيم بايد در همه حال به ياد خدا باشيم.
يعنى انسان بايد عادت كند كه خدا را فراموش نكند. مثلًا وارد مجلسى مىشود ذكر
خدا را داشته باشد. ذكر خدا مايه آرامش انسان در اين دنيا هم هست: «أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنَّ الْقُلُوبُ».[1]
ذكر خدا چيست و چگونه است؟
«ذكر» چنانكه راغب در مفردات گفته،
گاهى بهمعنى حفظ مطالب و معارف آمده است با اين تفاوت كه كلمه «حفظ» به آغاز آن
گفته مىشود و كلمه «ذكر» به ادامه آن و گاهى بهمعنى يادآورى چيزى به زبان يا به
قلب است.
؛ ذكر بر دو گونه است: ياد خدا كردن هنگام مصيبت (و شكيبايى و استقامت ورزيدن)
و از آن برتر اين است كه خدا را در برابر محرّمات ياد كند و ميان او و حرام سدّى
ايجاد كند». [2] به همين
دليل در برخى روايات، ذكر خداوند سپر و وسيله دفاعى شمرده شده. در حديثى از امام
صادق عليه السلام مىخوانيم كه روزى پيامبر صلى الله عليه و آله رو به يارانش كرد
و فرمود:
«اتَّخَذُوا جُنَّةً فَقالوا: يا رَسولَ اللّهِ أمِن عدوٍّ قَد اظَلَّنا؟ قالَ
لا وَلكِنَّ مِن