شفاعت كند». [1] « «وَلَا تَنْفَعُ الشَّفَاعَةُ عِنْدَهُ إِلَّا لِمَنْ أَذِنَ لَهُ»؛ شفاعت نزد خدا جز براى كسى كه (خداوند) براى او اذن شفاعت داده سودى ندارد». [2] گروه چهارم آياتى است كه شرايطى براى شفاعت‌شونده بيان كرده است كه گاه اين شرط را خشنودى خدا معرّفى مى‌كند، مانند « «وَلَا يَشْفَعُونَ إِلَّا لِمَنِ‌ارْتَضَى‌»؛ و آنها جز براى كسى كه خدا راضى (به شفاعت براى او) است، شفاعت نمى‌كنند». [3] طبق اين آيه، شفاعت شفيعان تنها شامل حال كسانى است كه به مقام «ارتضاء» يعنى پذيرفته شدن در پيشگاه خداوند رسيده‌اند.

گاه شرط آن را گرفتن عهد و پيمان نزد خدا معرّفى مى‌كند مى‌گويد: « «لَا يَمْلِكُونَ الشَّفَاعَةَ إِلَّا مَنِ‌اتَّخَذَ عِنْدَ الرَّحْمنِ عَهْدًا»؛ آنان هرگز مالك شفاعت نيستند، مگر كسى كه نزد خداوند رحمان پيمانى گرفته است». [4] گاهى صلاحيّت شفاعت شدن را از برخى مجرمان سلب مى‌كندمى فرمايد:

« «مَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ حَمِيمٍ و لَاشَفِيعٍ يُطَاعُ»؛ براى ستمكاران نه دوستى وجود دارد و نه شفاعت‌كننده‌اى كه شفاعتش پذيرفته شود». [5] به اين ترتيب، داشتن پيمان الهى، يعنى ايمان و رسيدن به مقام خشنودى پروردگار و پرهيز از گناهانى چون ظلم، جزءِ شرايط حتمى شفاعت است.

شرايط گوناگون شفاعت‌

آيات شفاعت به‌خوبى نشان مى‌دهد كه مسأله شفاعت از نظر منطق اسلام موضوع بى‌قيد و شرطى نيست، بلكه شرايطى دارد. يعنى هم به جرمى كه درباره آن شفاعت صورت مى‌گيرد توجّه مى‌شود، شخص شفاعت‌شونده و هم به‌

[1]. سوره بقره، آيه 255.

[2]. سوره سبأ، آيه 23.

[3]. سوره انبياء، آيه 28.

[4]. سوره مريم، آيه 87.

[5]. سوره غافر، آيه 18.