آرى، اگر اين اخلاق نيكو و ملكات الهى نبود آن ملّت عقب‌مانده جاهلى و آن جمع خشن انعطاف‌ناپذير به اسلام درنمى‌آمدند، بلكه به مصداق آيه‌ «لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ» همه از گرد او پراكنده مى‌شدند و همان راه و روش دوران جاهليّت را ادامه مى‌دادند. و چه خوب است كه اين اخلاق اسلامى امروز زنده شود و در هر مسلمانى، پرتوى از اخلاق و خوى پيامبر صلى الله عليه و آله باشد.

اهمّيّت حُسن خلق در روايات اسلامى‌

روايات اسلامى نيز در اين زمينه- چه درباره شخص پيامبر و چه درباره وظيفه مسلمين- فراوان است كه در اينجا به چند روايت اشاره مى‌كنيم:

در حديثى مى‌خوانيم كه پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود:

«انَّما بُعِثتُ لِاتَمّمَ مَكارِمَ الأخلاقِ‌

؛ من براى اين مبعوث شده‌ام كه فضايل اخلاقى را تكميل كنم».

به اين ترتيب، يكى از اهداف اصلى بعثت پيامبر صلى الله عليه و آله همين تكميل اخلاق نيكوست.

در حديث ديگرى فرمود:

«انَّ المُؤمِنُ لَيُدرِكَ بِحُسنِ خُلقِهِ دَرَجةَ قائِمِ الليلِ وَصائِمِ النَّهارِ

؛ مؤمن با حُسن خلق خود به درجه كسى مى‌رسد كه شب‌ها به عبادت مى‌ايستد و روزها روزه‌دار است». [1] و در روايت ديگرى مى‌خوانيم كه فرمود:

«ما مِن شَى‌ءٍ اثقَلُ فى الميزانِ مِن حُسنِ الخُلُقِ‌

؛ چيزى در ميزان عمل، سنگين‌تر از خلق خوب نيست». [2] و از آن حضرت نقل شده است كه فرمود:

«احَبُّكُم الَى اللّهِ احسَنُكُم اخلاقاً المُوَطِئُونَ أكنافاً الَّذينَ يَألَفونَ وَ يُؤلَفونَ وَ أبغَضُكُم الَى اللّهِ المَشَّؤونَ بِالنَّمِيمَةِ المُفَرّقونَ بَينَ الإخوان المُلتَمِسونَ لِلبُرَآءِ العَثَراتِ‌

؛ از همه شما محبوب‌تر نزد خدا كسى است كه اخلاقش از همه بهتر باشد، همان كسانى كه متواضع‌اند، با ديگران آميزش‌

[1]. بحارالانوار، ج 71، ص 382.

[2]. عيون اخبار الرّضا عليه السلام، ج 1، ص 40.