نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 235
2. از جمله آثار سوءِخُلق، آثار اجتماعى است. يعنى نفرت عمومى مردم را به
همراه مىآورَد. به عبارت ديگر، انسان با بدخُلقى، دوستان و جامعه و نفوذش را از
دست مىدهد. مثلًا كاسب است مشترىهايش را از دست مىدهد. آقاست، مريدان را از دست
مىدهد. سوءِخلق باعث مىشود كه ياران و معاشران از دست بروند. حتّى گاهى زن و
فرزندانش را از دست مىدهد. منظور از «دست دادن» اين است كه آنان از او بيگانه
مىشوند تا جايى كه بچّه دوست ندارد پدر را ببيند، چون پدر بداخلاق است. ميان او و
فرزندان فاصله مىافتد. پس نفرت عمومى و جدا شدن مردم يكى ديگر از آثار سوءِخلق
است.
3. اثر سوم سوءِخلق، شكنجه و عذاب روحى است كه بر خود انسان تأثير مىگذارد.
يعنى آدم بداخلاق پيش از هر كس خودش اذيّت مىشود. او با آتش بداخلاقى، اوّل درون
خود را مىسوزاند آنگاه برون ديگران را. البتّه اين موجب بيمارى انسان مىشود و
در كوتاهى عمر او بسيار مؤثّر است.
بنابراين سوءِخلق حدّاقل اين سه اثر منفى را دارد: كثرت گناهان، از دست دادن
دوستان و ياران و بستگان و آشنايان، شكنجه روحى.
عوامل و سرچشمههاى بداخلاقى
1. توقّع بيجا:
كسانى كه پرتوقّعاند و انتظار دارند مردم به آنها سلام كنند و احترام
بگذارند، طبيعتاً با مواردى مواجه مىشوند كه مخالف انتظارشان است لذا از كوره در
مىروند و عصبانى مىشوند، امّا اگر انسان سطح توقّع و انتظارش را حتّى در مورد
خانواده و نزديكانش كم كند، عصبانى نمىشود و در برابر اتّفاقاتى كه پيش مىآيد
آمادگى دارد. اگر چنين روحيّهاى پيدا شد، از مشكلات نمىهراسد و افسرده نمىشود.
برخى اشخاص وقتى از دوستانشان ضربه مىخورند مىگويند ما چنين چيزى را از دوستمان
توقّع نداشتيم.
2. كبر و غرور:
انسانهاى متكبّر طبعاً مىخواهند بالاتر از همه باشند و چون
نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 235