نام کتاب : انوار هدايت، مجموعه مباحث اخلاقى نویسنده : مكارم شيرازى، ناصر جلد : 1 صفحه : 138
أَمْوَالَ اليَتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا يْأكُلُونَ فِى
بُطُونِهِمْ نَارًا وَ سَيَصْلَوْنَ سَعِيرًا»؛ كسانى كه اموال يتيمان را به ستم مىخورند، (در حقيقت) تنها آتش مىخورند، و
بهزودى در شعلههاى آتش (دوزخ) مىسوزند». [1] بنابراين براى رهايى از اين مصيبت و فاجعه بايد عقيده را
محكم كرد.
2. قدرت شهوات:
در ظاهر ايمان خوبى دارد، امّا شهوت بهاندازهاى قوى است كه بر ايمان غالب
مىشود. براى جلوگيرى از اين آلودگى چارهاى جز مهار شهوات از طريق رياضت نفس،
مطالعه حال بزرگان و علما و مطالعه آيات و روايات نداريم.
3. غفلت:
ايمان دارد و شهوات قوى هم ندارد، مثل انسانى كه از روى غفلت وارد آتش مىشود
يا بر اثر غفلت آب داغ بر روى دستش مىريزد. در نتيجه غفلت يكى از عواملى است كه
باعث اينگونه تضادها مىشود. چنان گرفتار زيبايى ظاهرى دنياست كه از هر چيز ديگرى
غفلت دارد. راه مقابله با غفلت دوام تفكّر است. هر روز انسان لحظاتى را براى فكر
كردن بگذارد، مخصوصاً هنگام خواب. لحظاتى بينديشد كه امروز من چه كردم؟ كجا هستم؟
چرا آمدهام؟
آمدنم بهر چه بود؟ مقصود از آفرينش من چه بود؟ آيا به هدف آفرينش نزديك
شدهام؟ اين دوام تفكّر باعث پاره شدن پردههاى غفلت مىشود.
روزها فكر من اين است و همهشب سخنم
كه چرا غافل از احوال دل خويشتنم
از كجا آمدهام، آمدنم بهر چه بود؟
به كجا مىروم؟ آخر ننُمايى وطنم
ماندهام سخت عجب كز چه سبب ساخت مرا
يا چه بودهست مراد وى ازين ساختنم؟
جان كه از عالَم عِلوى است، يقين مىدانم
رختِ خود باز برآنم كه همانجا
فكنم
مرغ باغ ملكوتم نِيَم از عالَم خاك
دوسه روزى قفسى ساختهاند از بدنم
اى خوش آن روز كه پرواز كنم تا برِ دوست
به هواى سرِ كويش پرو بالى بزنم
به هرحال اينكه مىبينيم بعضى بر ضدّ عقيده خود عمل مىكنند، بهسبب همين
عوامل است. مثلًا برخى ضرر موادّ مخدّر را مىدانند، ولى مىگويند چه كنيم
نمىتوانيم جلوى خودمان را بگيريم، اختيار از دستمان بيرون رفته است.
توجّه به اين مطالب، از يك طرف بايد
پايههاى ايمان را تقويت كرد كه اين چند راه دارد: مطالعه بيشتر و عمل خوب و صالح،
عمل صالح ايمان انسان را راسخ و محكم و نور هدايت را در دل انسان بيشتر مىكند،
مهار شهوات و ديگر دوام تفكّر.