همچنين عواملى كه پايه آن را چيده‌اند كاملًا روشن مى‌گردد.

اين مطالعات به ما نشان مى‌دهد كه منظور اصلى از «حفاظت» در حقيقت نگهدارى ممالك استعمار زده در همان حال عدم رشد، و جلوگيرى از رشد اجتماعى و اقتصادى و فرهنگى و سياسى آنهاست، و احساس مسئوليتى كه آقاى «گلدواتر» و امثال او نسبت به رشد و پيشرفت ديگران احساس مى‌كنند، چيزى جز اين نيست كه قيمومت در همه اين قسمتها به دست آنها باشد تا آن جا كه صلاح مى‌بينند ببخشند و آن جا كه صلاح نيست (يعنى مصالح آنها به خطر مى‌افتد) باز دارند.

بر ملل شرق لازم است كه با توجّه به تاريخ گذشته خود اين افسانه‌هاى دروغين را در هم بكوبند، مخصوصاً عوامل به وجود آوردنده آن را به استناد مدارك زنده به جوانان خويش معرفى كنند.