سفارش و پافشارى نشده است. لذا ما معتقديم كه قوانين اسلام خود معجزه است.

آيات قرآن در جايى نازل شد كه رسوبات افكار جاهلى هنوز وجود داشت.

خونريزى، قتل و غارت، خوردن اموال يتيمان، براى آنها كارى عادى و گاه ارزشمند بود! بدين جهت دستورات بلند و ارزشمند اسلام، در چنان محيطى چيزى جز معجزه نيست. به هر حال فلسفه اين همه توصيه و سفارش و تكرار دو چيز است:

الف) مسائل انسانى؛ در هر جامعه‌اى يتيمانى وجود دارند كه نيازمند كمكهاى ديگرانند، و اين محروميّت (از دست دادن پدر) در انتظار فرزندان ديگران نيز هست. انسان از آينده خبر ندارد، شايد فردا فرزندان او يتيم شوند. بنابراين، همان‌گونه كه دوست دارد پس از مرگش مردم با يتيمان او برخوردى خوش و شايسته داشته باشند، و از ابراز علاقه و عواطف و كمكهاى مالى دريغ نكنند، اكنون هم او نسبت به يتيمان ديگران چنين باشد. اسلام مجموعه‌اى از محبّت و عاطفه است، بلكه اساس اسلام بر محبّت بنا نهاده شده، لذا حضرت صادق عليه السلام- طبق روايت مشهورى- فرمود:

«هَلِ الدّينُ الَّا الْحُبِ‌

؛ آيا دين اسلام جز محبّت و عاطفه چيز ديگرى هست؟». [1]

بر اين اساس است كه اسلام سفارش مى‌كند يتيم را روى زانويت بگذار، و دست نوازش بر سرش بكش، كه در برابر هر تار مويى از يتيم كه از زير دست تو بگذرد خداوند حسنه‌اى در نامه اعمالت مى‌نويسد! [2]

ب) مشكلات اجتماعى؛ اگر به يتيمان رسيدگى نشود جامعه دچار مشكل مى‌شود. بچّه يتيم بى‌سرپرست اگر در جامعه رها شود، و از مهر و محبّت و عواطف و كمكهاى مالى مردم بى‌نصيب گردد، به موجودى عقده‌اى و خطرناك تبديل‌

[1]. ميزان الحكمة، ج 2، ص 215، باب 658، ح 3097.

[2]. سفينة البحار، ج 8، ص 741، واژه يتم.