معلومات را نداشت، چون استخر كوچك تحمل آب دريا ندارد و جاى تعجب نيست كه همّام صيحه‌اى زند و از هوش رود [1] آن هم از هوش رفتنى كه جان خود را روى آن بگذارد!

تجلّى اين حقايق بر قلب همّام، همانند تجلّى الهى بر كوه طور براى موسى (عليه السلام) بود كه از عظمت آن مدهوش شد فَلَمَّا تَجَلَّى رَبُّهُ لِلْجَبَلِ جَعَلَهُ دَكّاً وَخَرَّ مُوسَى صَعِقاً [2] نه فقط موسى (عليه السلام) مدهوش شد كه كوه طور با آن سختى و عظمت نيز منهدم شد.

مرحوم الهى در ذيل اين فراز چنين مى‌سرايد:

تأثير موعظه بر قلوب مؤمنان‌

فقال اميرالمؤمنين (عليه السلام) «اما و اللّه لقد كُنتُ اخافها عليه ثمّ قال (عليه السلام): هكذا تصنع المواعظ البالغة باهلها».

ترجمه: اميرالمؤمنين على (عليه السلام) فرمود: «به خدا قسم من از اين پيشامد مى‌ترسيدم سپس فرمود: مواعظ و پند و اندرزهاى بليغ و رسا به آنان كه اهل موعظه‌اند چنين مى‌كند».

[1]. همان مدرك، صفحه 324 (فَصاح همامُ صيحةً ثم وقع مغشيا عليه).

[2]. سوره اعراف، آيه 143 ..