اللهُ مِنْ فَضْلِهِ هُوَ خَيْراً لَّهُمْ بَلْ هُوَ شَرٌّ: «كسانى كه بخل ميورزند به آنچه خداوند از فضل و رحمتش به آنها داده، گمان نكنند براى آنها خير است، بلكه شر براى آنها است». [1] افراد بخيل فكر مى‌كنند اگر از اعطاء مال به ديگرى امساك كنند، براى آنها بهتر است و مال بيشترى روى هم انباشته مى‌كنند، ولى او كه اين اموال از اوست و بركت به آنها مى‌دهد، اين بخل را خير نمى‌داند، بلكه شرّ مى‌شمارد.

2- افرادى كه تعقل نمى‌كنند، شرّ هستند، قرآن مى‌فرمايد: إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللهِ الصُّمُّ الْبُكْمُ الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ‌: «بدترين جنبندگان نزد خداوند، افراد كر و لالى هستند كه انديشه نمى‌كنند». [2] كسانى كه تعقل نمى‌كنند و گوشهاى آنها از سخنان الهى ناشنوا و از گفتن حق امتناع ميورزد بدترين مخلوقات از نظر كتاب الهى هستند.

از مصاديق اين عدم تعقل كنندگان كافرانى هستند كه از روى آگاهى كفر ورزيدند: إِنَّ شَرَّ الدَّوَابِّ عِنْدَ اللهِ الَّذِينَ كَفَرُوا فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ‌: «همانا بدترين جنبندگان نزد خداوند كسانى هستند كه كفر ورزيدند و آنها ايمان نمى‌آورند». [3]

3- پيشواى ظالم و جائرى كه گمراه شد و گمراه مى‌كند از مصاديق شرّ است، مولى على (عليه السلام) مى‌فرمايند:

«انّ شرَّ النّاسِ عِنْدَ

اللّه امامٌ جائرٌ ضَلّ و ضُلّ به»:

«بدترين مردم نزد خداوند، رهبر و پيشواى ظالمى است كه گمراه شد و به وسيله او مردم گمراه مى‌شوند». [4]

4- كسى كه از ترس شرش اكرام شود، خود شرّ است، رسول گرامى (صلى الله عليه و آله) مى‌فرمايند

: «شَرَّ النّاس عنداللّه يوم القيامة الذين يُكرَمُونَ اتّقاءَ شَرَهم»:

بدترين مردم نزد خداوند، روز قيامت، كسانى هستند كه به خاطر پرهيز از شرّشان اكرام و

[1]. سوره آل عمران، آيه 18.

[2]. سوره انفال، آيه 22.

[3]. سوره انفال، آيه 55.

[4]. نهج‌البلاغه 164 صبحى صالح، 163 فيض الاسلام ..