كند و از كه عفو و اغماض نمايد و بطور كلى كارى كند كه پشيمانى ندارد. [1]

يكى از حكماء جمله بسيار ارزنده‌اى دارد كه قابل توجه است، او مى‌گويد:

«لا يَفى عِزُّ الفضبِ بَذِلّة الاعتذار»:

«عزت غضب به ذلت معذرت‌خواهى برابرى نمى‌كند». [2]

يعنى فرد غضبناك فكر مى‌كند با اين عمل عزّتى براى خود كسب كرده و خود را مى‌گيرد و به خود مى‌بالد، ولى اين عزّت در برابر ذلّت پشيمانى و عذرخواهى قابل مقايسه نيست، اصلا در اين عمل هر چه هست ذلت است و نزد ارباب بصيرت عزّتى نيست.

مردى به نزد ربيع بن زياد حارثى آمد و گفت فلانى غيبت تو را كرده، و به تو دشنام داده، گفت: به خدا قسم من از كسى كه به او امر كرده خشمگين و غضبناكم، مرد گفت چه كسى به او امر كرده است؟ گفت شيطان، دشمن خدا، گمراه كرد او را تا به گناهش وادارد و اراده كرد تا مرا بر ضد او

غضبناك كند و مجازاتش كنم و به خدا آنچه را دوست دارد به او ندهم، خداوند گناهان ما و آن مردى را كه پشت سر من غيبت كرد و ناسزا گفت، بيامرزد. [3]

پس برادر كظم غيظ كن و شعله خشم خود را با آب سرد حلم فرو نشان.

رسول گرامى (صلى الله عليه و آله) فرمودند:

«ما تَجَرَّع عبدٌ جرعَةً افضَلْ عند اللّه مِنْ جرعة غيظ كَظَمَها لِلّه ابتغاء وجه اللّه»:

«هيچ بنده‌اى جرعه‌اى نخورد كه با فضيلت‌تر باشد نزد خداوند از جرعه غيظى كه آن را براى خدا و رسيدن به رضاى او خورد و كظم غيظ نمود». [4]

[1]. چهل حديث، ذيل حديث هفتم.

[2]. شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ذيل همين فراز، جلد 10، صفحه 158.

[3]. همان مدرك.

[4]. كنز العمال، خبر 5819 ..