شاوَرَ ذَوِى العُقولِ استَضاد بِانْوارِ العُقُول». [1]

هيچ پشتيبانى، همچون مشاورت نيست:

«لا ظَهيرَ كالمُشاورة». [2])

ما از معصومين (عليهم السلام) بالاتر نيستيم، آنها در كارها با ديگران مشورت مى‌كردند، حتى امام هشتم (عليه السلام) در مورد پدر خود مى‌فرمايند، عقلها به مستواى عقل او نبود ولى چه بسا مى‌شد با غلام سياهى از غلامان خود مشورت مى‌كرد، وقتى به ايشان گفته مى‌شد، آيا با مثل اين مشورت مى‌كنيد؟ مى‌فرمود

«انَّ اللّهَ تَبارَك وَ تَعالى رُبَّما فَتَح عَلى لِسانِه ...»

«خداوند تبارك و تعالى چه بسا با زبان او مشكل و گره كار مرا باز كند». [3]

فوائد مشورت‌

مشورت داراى فوائد بسيار است كه به چند مورد آن اشاره مى‌كنيم:

1- دفع خطا و يا به حداقل رساندن آن- اين ثمره همان چيزى است كه مورد بحث است و گفتيم كه ضميمه شدن چند عقل و رأى و انتخاب بهترين نظريه كه زائيده چندين عقل و فكر است مسلماً به صواب نزديكتر است تا يك عقل و رأى.

2- مشورت جاذبه دارد- اين از آثار اجتماعى مشورت است، اگر انسان با ديگران در كارها مشورت كرد، مردم هم براى كارهاى خود با او مشورت كرده و به رأى او ارزش‌

قائل مى‌شوند، اين نكته را مى‌شود از آيه شريفه قرآن به دست آورد: فَبِمَا رَحْمَة مِنْ اللهِ لِنْتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنْتَ فَظّاً غَلِيظَ الْقَلْبِ لَانْفَضُّوا مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِى الْامْرِ «اى پيامبر با رحمت خداوندى با مردم نرم‌

[1]. غرر الحكم.

[2]. نهج‌البلاغه، حكمت 54.

[3]. مكارم الاخلاق، صفحه 319 (اين روايات را در، جلد 5 ميزان الحكمه، صفحه 210 به بعد نيز مى‌توانيد بيابيد (بحث شورى) مباحث زيادى راجع به مشورت است كه رواياتش را در آنجا آورده است رجوع كنيد) ..