حال كلامى نيز درباره عمل بدون علم گوئيم و به آفات آن اشاره كنيم:

آفات عمل بدون علم‌

مرحوم مجلسى در جلد اول بحار، صفحه 206 تا 209، دوازده روايت در باب عمل به غير علم آورده است، در اينجا به آفاتى چند كه از آن روايات براى عمل بدون علم استفاده مى‌شود اشاره مى‌كنيم:

1- گمراهى از جاده مستقيم حق و دورى از آن- در روايتى از امام صادق (عليه السلام) رسيده كه فرمودند:

«العامِل على غَير

بَصيرة كالسّائر على غير الطريق و لا يزيده سرعةَ السير من الطريق الّا بُعداً»:

«عمل كننده غير بصير و ناآگاه و جاهل مثل سير كننده در غير راه است (و بيراهه مى‌رود) و عمل بدون علم سرعتى نمى‌افزايد مگر دورى از مسير و راه را». [1]

در روايتى ديگر از آن حضرت است:

«العامِلُ عَلى غَيرِ بَصيرَةِ كالسائر على السّراب بِقيعَة لايزيد سرعةُ سير الّا بُعْداً»:

«عمل كننده از روى نادانى و ناآگاهى مثل راه رونده بر سرابى در زمين صافى است كه سريع رفتن او به جز دورى از حقيقت و راه حق چيزى به همراه ندارد». [2]

در مقابل كسى كه عمل از روى علم كند اميرالمؤمنين (عليه السلام) گويند مثل راه رونده بر روى راه روشن است پس بايد ناظر ببيند سير مى‌كند يا عقب‌گرد مى‌كند

«العامِلُ بِالعِلمِ كَالسّائِر عَلى الطّريقِ الواضِح فَلْيَنْظُر ناظِرٌ اسائِرٌ هُوَ امْ راجِعِ». [3]

2- عدم قبول عمل بدون علم و معرفت- راوى گويد شنيدم كه امام صادق (عليه السلام) مى‌فرمود:

«لا يَقْبَل اللّه عزّوجلّ عملا الّا بمعرفة و لا معرفَة الّا بعمل فَمَنْ عرف دلّته‌

[1]. بحار الانوار، جلد 1، صفحه 206.

[2]. بحار الانوار، جلد 1، صفحه 208.

[3]. همان مدرك، صفحه 209 ..