المؤمن و الحِملْمُ وزيره و العقل اميرُ جُنُوده»:

«دانش دوست مؤمن و بردبارى وزير و عقل امير و پادشاه لشكريان مؤمن است». [1]

دوست خوب پند و نصيحت كند، و عقل پذيرفته و به حلم كه وزيرش است، مأموريت اجرا مى‌دهد، پس مگذار شيطان حلم تو را يعنى وزير تو را بربايد، كه پاى علم و عقل لنگ است.

درباره علم، مرحون حاج شيخ عباس قمى در سفينة البحار از امام صادق (عليه السلام) نقل مى‌كند كه فرمودند:

«اذا كانَ يَوْمَ القيامة جَمَعَ اللّهُ عزّوَجلَّ النّاسَ فى صَعيد واحد وَ وُضِعَتِ المَوازين فَتُوزَنُ دِماءُ الشُّهداء مَعَ مِدادُ العُلماء فَيُرَجَّع مِدادُ العلماء على دماءِ الشُّهداء»:

«وقتى قيامت برپا شود خداوند عزوجل مردم را در زمين و سطحى واحد جمع كرده و ترازوها را قرار مى‌دهد، و خونهاى شهداء با مركب علماء سنجيده مى‌شود و مركب علماء بر خونهاى شهداء ترجيح پيدا مى‌كند». [2]

هر چيزى در اين دنيا ترازوئى مخصوص به خود دارد، اشياء سنگين و داراى وزن، با ترازوهاى متعارف، حرارت و برودت با دماسنج، فشار هوا با فشارسنج، سرعت باد با بادسنج و بطور كلى هر چيزى مقياس و ميزانى براى اندازه‌گيرى دارد، در آخرت نيز هر چيزى ترازوئى دارد، مثلا ترازوى صفات اخلاقى و ارزشها، نمونه‌هاى كامل اخلاق و شاخص‌هاى بارز ارزشها هستند، در زيارت حضرت على (عليه السلام) است: «السلام عليك يا ميزان الاعمال»؛ «سلام بر تو اى ترازوى اعمال» يعنى ديگران را با شاخص مولى مى‌سنجند، در اين روايت نيز ترازوى خونهاى شهداء مُركَّب علماء است ارزش خون شهيد با ارزش مُركَّبى كه عالم با آن نوشته، روشن مى‌شود. در طرفى خونهاى تمام شهداء را مى‌گذارند، و در كفّه ديگر تمام مُركَّب علماء را در طول تاريخ، چه موازنه‌اى، چه اندازه‌گيرى و

محاسبه‌اى! و در اين موازنه مُركَّب سياه بر

[1]. كافى، جلد 2، صفحه 47.

[2]. سفينة البحار، جلد 2، صفحه 220 ..