محاسبه‌

بعد از مراقبت محاسبه لازم است چنانكه هر تاجرى در پايان هر روز و آخر هر هفته يا ماه يا سال، حساب كار خود كند، و چه بسا دفتر روزانه، ماهانه و سالانه دارد، وقتى بنا است خداوند ما را محاسبه كند حتى ذره مثقال و حبه خردل را محاسبه كند، إِنْ كَانَ مِثْقَالَ حَبَّة مِّنْ خَرْدَل أَتَيْنَا بِهَا وَكَفَى بِنَا حَاسِبِينَ‌ [2] چرا ما خود به محاسبه نفس نپردازيم، و چرا به دستورات بزرگان اين راه گوش فرا ندهيم، كه فرمودند: «حاسِبوا انْفُسَكم قبل انْ تُحاسَبوا وَزِنوا اعْمالَكُم بِميزانِ الحَياء قبلَ انْ تُوزَنوا»: «نَفْس‌هاى خود را محاسبه كنيد، قبل از

اينكه خود محاسبه شويد، و اعمال خود را با ميزان حياء وزن كنيد، قبل از اين كه وزن شويد». [3]

[1]. عرفان اسلامى، جلد 2، صفحه 122.

[2]. سوره انبياء، آيه 47.

[3]. محجة البيضاء، جلد 8، صفحه 167 ..